دوره 12، شماره 2 - ( پاییز و زمستان 1404 )                   جلد 12 شماره 2 صفحات 104-90 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Jaberi M, Sobhani S M J, Jamshidi O. (2025). The Mediating Role of Knowledge Management on the Efficiency of Incubators in Iranian Agricultural Sciences Universities. J Entrepreneurial Strategies Agric. 12(2), 90-104. doi:10.61882/jea.2025.433
URL: http://jea.sanru.ac.ir/article-1-433-fa.html
جابری معصومه، سبحانی سید محمد جواد، جمشیدی امید.(1404). نقش میانجی مدیریت دانش بر کارآمدی مراکز رشد دانشگاه‎ های علوم کشاورزی ایران راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی 12 (2) :104-90 10.61882/jea.2025.433

URL: http://jea.sanru.ac.ir/article-1-433-fa.html


1- ترویج و آموزش کشاورزی پایدار، گرایش نوآوری و کارآفرینی کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران
2- گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده مهندسی زراعی و عمران روستایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران
3- گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
چکیده:   (224 مشاهده)

چکیده مبسوط
مقدمه و هدف:
بخش کشاورزی، در مواجهه با بحران‌های کم‌آبی، تغییرات اقلیمی و فناوری‌های ناکارآمد کشاورزی نیازمند بهره‌گیری از روش‌های نوآورانه برای تأمین امنیت غذایی و توسعه پایدار است. دانشگاه‌های کشاورزی با ایجاد پلی بین پژوهش‌های دانشگاهی و کاربرد اجرایی از طریق توانمندی‌های مراکز رشد نقشی محوری ایفا می‌کنند. این مراکز تولید فناوری و اشاعه‌ی نوآوری‌ها را تسهیل می‌کنند، اما اثربخشی آنها تحت تأثیر ناکارآمدی‌های اداری، کمبود بودجه، حکمرانی غیرمتمرکز و فشارهای خارجی قرار گرفته است. پشتیبانی مقررات نهادی، حمایت‌های مالی و مدل‌های حکمرانی مشارکت پذیر به عنوان عوامل کلیدی توانمندساز شناسایی شده‌اند و با نقش واسطه‌ای مدیریت دانش می‌توانند موجب کارآمدی مراکز رشد شوند. از این رو، پژوهش حاضر چگونگی تاثیر این عوامل را بر کارایی مراکز رشد بررسی نمود و با تمرکز بر شرایط منحصر به فرد اجتماعی-اقتصادی ایران، شکاف موجود در ادبیات را پوشش داد. این رویکرد، با ارزیابی جامعی از چگونگی تأثیر حمایت نهادی و مالی، با واسطه مدیریت دانش، بر کارآمدی مراکز رشد، ارائه بینش برای سیاست‌گذاری و مداخلات مدیریتی در زیست‌بوم‌های نوآوری را تسهیل می‌کند.

مواد و روش‌ها: این مطالعه کمی و کاربردی از یک راهبرد توصیفی برای بررسی نقش میانجی مدیریت دانش در رابطه بین حمایت نهادی، حمایت مالی، حکمرانی مرکز رشد با کارآمدی مراکز رشد استفاده کرد. جامعه هدف شامل مدیران 200 واحد فناور فعال در مرحله پیش رشد و رشد در سه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ایران (خوزستان، ساری، و گرگان) بودند که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه‌ای تصادفی با انتساب متناسب، 127 نمونه از طریق جدول کرجسی و مورگان انتخاب شدند. داده ها با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق‎ ساخته به‎ صورت آنلاین جمع آوری شدند. روایی محتوایی از طریق ارزیابی استادان ترویج و آموزش کشاورزی تأیید شد. نتایج تحلیل مدل اندازه‌گیری نشان دادند که بارهای عاملی تمامی شاخص‌ها بالاتر از0/6 بودند. پایایی و روایی سازه با استفاده از آلفای کرونباخ (0/814 تا 0/890)، پایایی ترکیبی (0/877 تا 0/923) و واریانس میانگین استخراج شده (0/623 تا 0/751) تأیید گردید. روایی تشخیصی نیز به استناد معیار فورنل و لارکر و همچنین معیار یگانه دوگانه (0/85HTMT<) در سطح مطلوب ارزیابی شد. در تحلیل مدل ساختاری، از تکنیک بوت‌استرپینگ با 5000 نمونه‌گیری مجدد برای افزایش استحکام نتایج استفاده شد. تجزیه و تحلیل­ های توصیفی در نرم افزار SPSS و برازش مدل‌ معادلات ساختاری با روش حداقل مربعات جزئی در نرم افزارSmart PLS  انجام شدند.
یافته‌ها: بر پایه نتایج توصیفی، اکثر پاسخگویان مرد (72/4%) و دارای تحصیلات تکمیلی کارشناسی ارشد و دکتری (بیش از 82%) بودند که نشان‌دهنده مشارکت بالای دانش‌آموختگان دانشگاهی است. توزیع فراوانی پاسخگویان در دانشگاه‌های ساری (41%)، گرگان (34/6%) و خوزستان (24/4%) بود. توزیع سنی نشان‌دهنده اوج فعالیت در گروه 36 تا 45 سالگی (میانگین 38/16سال) و حضور قابل‎ توجه جوانان بود. تقریباً نیمی از واحدها در مرحله پیش‌رشد و نیمی در مرحله رشد قرار داشتند که توازن خوبی در مراحل توسعه را نشان می‌دهد. یافته‌های استنباطی نشان دادند که حمایت مالی (β = 0.456, p = 0.000) و حکمرانی مراکز رشد (β = 0.371, p = 0.000)  تأثیر مثبت و معناداری بر مدیریت دانش داشتند، در حالی‎ که تأثیر حمایت نهادی بر مدیریت دانش معنادار نبود (β = 0.023, p = 0.853). این یافته نشان می‌دهد که اگرچه وجود چارچوب‌های قانونی و نهادی ضروری هستند، اما حمایت‌های ملموس و عملیاتی مالی و ساختارهای حکمرانی مؤثر، نقش کلیدی‌تری در تسهیل جریان دانش دارند. همچنین، مدیریت دانش تأثیر مثبت و بسیار قوی بر کارآمدی مراکز رشد داشت (β = 0.654, p = 0.000). ضرایب تعیین () برای مدیریت دانش و کارآمدی مراکز رشد به ‎ترتیب 0/613 و 0/428 به ‎دست آمدند که نشان‌دهنده قدرت توضیحی مناسب مدل است. این نتایج برجسته می‌کنند که مدیریت دانش نه‎ تنها به‎ عنوان یک عامل میانجی، بلکه به‎ عنوان یک عامل کلیدی و مستقل در ارتقای عملکرد مراکز رشد عمل می‌کند. به‎ عبارت دیگر، مراکزی که فرآیندهای اشتراک، ذخیره و به‌کارگیری دانش را به‎ خوبی مدیریت می‌کنند، توانایی بیشتری در خلق ارزش، تسهیل نوآوری و پرورش استارتاپ‌های موفق دارند.
نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش ضمن تأیید نقش حیاتی مدیریت دانش در زیست‌بوم نوآوری، بر اهمیت تمرکز سیاست‌گذاران و مدیران مراکز رشد بر تقویت حمایت‌های مالی و بهبود ساختارهای حکمرانی تأکید دارد. اما بر اساس یافته‌ها، حمایت نهادی نمی‌تواند به ‎عنوان یک پیش‌بینی‌کننده قوی برای مدیریت دانش در مراکز رشد دانشگاهی محسوب شود. بنا بر این، برای تقویت این گونه حمایت‌ها باید سیاست‌های نهادی با نیازهای واقعی مراکز رشد همسو باشند و به‎ درستی طراحی شوند. به‎ طور کلی، پیشنهاد می‌شود که مراکز رشد برنامه‌های آموزشی و مشاوره‌ای مبتنی بر دانش را تقویت کنند، شبکه‌های دانش‌بنیان را گسترش دهند و از مربیان و مشاوران متخصص بهره‌برداری نمایند. همچنین، ایجاد فضایی برای تبادل دانش بین دانشجویان، اساتید و استارتاپ‌ها می‌تواند بهعنوان یک استراتژی کلیدی برای افزایش کارآمدی مراکز رشد موردتوجه قرار گیرد. بسترهای دیجیتال و نشست‌های علمی، با تسهیل اشتراک دانش و گفتگوهای بین‌ رشته‌ای، می‌توانند نوآوری را سرعت بخشند. غلبه بر چالش انحصار دانش در ایران، نیازمند مشوق‌هایی مانند معیارهای تشویقی در ارتقاء شغلی و تأمین مالی پروژه‌های مشارکتی است. همچنین، استارت‌آپ‌ها با برقراری ارتباط با زیست‌بوم‌های دیگر و دریافت مشاوره تخصصی از مراکز رشد می‌توانند سریع‌تر رشد کنند و به شرکت‌های دانش‌بنیان تبدیل شوند. این پژوهش با ارائه چارچوبی تبیین‌گر از عوامل مؤثر بر کارآمدی مراکز رشد، به ادبیات مدیریت نوآوری و کارآفرینی دانشگاهی غنی‌تری می‌افزاید و راهگشای توسعه سیاست‌های مؤثر در حوزه اقتصاد دانش‌بنیان، به ویژه در بخش کشاورزی و منابع طبیعی است.


متن کامل [PDF 1706 kb]   (24 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: کارآفرینی در کشاورزی
دریافت: 1403/11/6 | پذیرش: 1404/2/21

فهرست منابع
1. Bagheri, A., Boushehri, A., & Nasri, A. (2020). Investigating the Role of Governmental Supports in the Formation of Knowledge-based Enterprises Strategies in Dealing with the COVID-19 Implications. Science and Technology Policy Letters, 10(2), https://doi.org/10.1097/01.COT.0000668232.28263.5e [DOI:21-42. 20.1001.1.24767220.1399.10.2.2.5 [In Persian]]
2. Barile, D., Secundo, G., Garzoni, A., & Fiorentini, A. (2024). Accelerating corporate innovation ecosystems: The exprivia business incubator case study. Journal of Engineering and Technology Management, 74, 101845.‌ [DOI:10.1016/j.jengtecman.2024.101845]
3. Binsawad, M., Sohaib, O., & Hawryszkiewycz, I. (2019). Factors impacting technology business incubator performance. International Journal of Innovation Management, 23(01), 1950007. [DOI:10.1142/S1363919619500075]
4. Arabshahi, M., & Eshaghzadeh, M. (2024). The effect of knowledge sharing on ambidextrous innovation mediated by intellectual capital (A study on knowledge-based firms of growth center in Ferdowsi University of Mashhad). Transformation Management Journal, 16(1), 165-201. [DOI:10.22067/tmj.2024.83662.1468 [In Persian]]
5. Etzkowitz, H. (2003). Innovation in innovation: The triple helix of university-industry-government relations. Social Science Information, 42(3), 293-337. [DOI:10.1177/05390184030423002]
6. Fithri, P., Hasan, A., Syafrizal, S., & Games, D. (2024). Enhancing business incubator performances from knowledge based view perspectives. Sustainability, 16, 6303.‌ [DOI:10.3390/su16156303]
7. Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50. [DOI:10.1177/002224378101800104]
8. Gaspar Pacheco, A. I., Ferreira, J., Simoes, J., Mota Veiga, P., & Dabic, M. (2024). Mechanisms for facilitating academic entrepreneurship in higher education. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 30(6), 1448-1479. [DOI:10.1108/IJEBR-04-2023-0333]
9. Ghorbani-Esfahlan, V. (2021). The effect of knowledge management capabilities on the business innovation model with the role of organizational risk-taking in small and medium enterprises. Journal of Accounting and Management Vision, 4(46), 82-93. [In Persian]
10. Graña-Alvarez, R., Gomez-Conde, J., Lopez-Valeiras, E., & Gonzalez-Loureiro, M. (2024). Management control systems, business financial literacy and financial leverage in business-incubated start-ups. The British Accounting Review, 101427.‌ [DOI:10.1016/j.bar.2024.101427]
11. Hair, J. F., Hult, G. T. M., Ringle, C. M., & Sarstedt, M. (2022). A primer on partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM). 3rd Edition. Sage. [DOI:10.1007/978-3-030-80519-7]
12. Hair, J. F., Risher, J. J., Sarstedt, M., & Ringle, C. M. (2019). When to use and how to report the results of PLS-SEM. European Business Review, 31(1), 2-24. https://doi.org/10.1108/EBR-11-2018-0203 [DOI:10.1108/EBR-11-2018-0203.]
13. Henseler, J., Ringle, C. M., & Sarstedt, M. (2015). A new criterion for assessing discriminant validity in variance-based structural equation modeling. Journal of the Academy of Marketing Science, 43(1), 115-135. [DOI:10.1007/s11747-014-0403-8]
14. Hu, Y., Ahmad, A. J., & Lu, D. (2023). Performance management challenges at Chinese business incubators: A systematic literature review. Technological Forecasting and Social Change, 190, 122414.‌ [DOI:10.1016/j.techfore.2023.122414]
15. Jamshidi, O., Shafiee, F., & Malekyarand, M. (2022). The Challenges of Launching Agricultural Start-Ups From views of Students at Sari University of Agricultural Sciences and Natural Resources. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 53(1), 249-263. [DOI:10.22059/ijaedr.2021.316175.668996 [In Persian]]
16. Jamshidi, O., Sobhani, S. M. J., Mokhber Dezfoli, A., & Hajimirrahimi, S. D. (2023). Strategic Analysis of the Development of Agricultural Businesses (Study of Karaj County). Journal of Entrepreneurial Strategies in Agriculture, 10(1), 93-106. https://doi.org/10.61186/jea.10.19.93 [DOI:10.61186/jea.10.19.93 [In Persian]]
17. Kaggwa, S., Onunka, T., Uwaoma, P. U., Onunka, O., Daraojimba, A. I., & Eyo-Udo, N. L. (2024). Evaluating the efficacy of technology incubation centres in fostering entrepreneurship: case studies from the global sout. International Journal of Management & Entrepreneurship Research, 6(1), 46-68.‌ 6i1.695 [DOI:10.51594/ijmer.v]
18. Khraim, H. S. (2024). The impact of dynamic marketing capabilities on startup performance: A case of business incubators in Jordan. Innovative Marketing, 20(1), 132.‌ http://dx.doi.org/10.21511/im.20(1).2024.12 [DOI:10.21511/im.20(1).2024.12]
19. Kolapo, F., Lamidi, S., Idika, A., Philip, O. B., Michael, K., Mba, K. E. O., … & Sobajo, M. S. (2024). Robotic solutions for precision agriculture.‌ Journal of Agricultural Science and Practice, 9(4), 123-130. [DOI:10.31248/JASP2024.483]
20. Leitão, J., Pereira, D., & Gonçalves, Â. (2022). Business incubators, accelerators, and performance of technology-based ventures: A systematic literature review. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 8(1), 46.‌ [DOI:10.3390/joitmc8010046]
21. Lubishtani, E., Beka, E., & Jahja, A. (2022). The Impact of Knowledge Management and Knowledge Transfer in Growth and Innovation A Study of Business Start-Ups, Business Incubators and Business Accelerators. IFAC-Papers OnLine, 55(39), 54-59.‌ [DOI:10.1016/j.ifacol.2022.12.010]
22. Mubarak, M. F., Jucevicius, G., Shabbir, M., Petraite, M., Ghobakhloo, M., & Evans, R. (2025). Strategic foresight, knowledge management, and open innovation: Drivers of new product development success. Journal of Innovation & Knowledge, 10(2), 100654. [DOI:10.1016/j.jik.2025.100654]
23. Naeemi, A., Najafloo, P., & Sobhani, S. (2015). Role of Education, Extension and Information in Development of Agricultural Biotechnology from the Viewpoint of the Subject Specialists. Agricultural Education Administration Research, 7(33), 97-110. http://doi.org/10.22092/jaear.2015.105841
24. Naseri, bahare, okati, soheila, & mirzade, morad. (2021). Investigating the Role of University Incubation Centers in Growth of Entrepreneurial Capacity of Technology Cores and Technology Centers at Islamic azad University. Roshd-e-Fanavari, 17(66), 1-10. http://doi.org/ 10.52547/jstpi.20908.17.66.1 [DOI:10.52547/jstpi.20908.17.66.1]
25. [In Persian]
26. Oliveira, R. C., & Silva, R. D. (2023). Artificial intelligence in agriculture: benefits, challenges, and trends. Applied Sciences, 13(13), 7405.‌ [DOI:10.3390/app13137405]
27. Panakaje, N., Bhagwath, A. A., Parvin, S. R., Madhura, K., & Kambali, U. (2024). Accelerating entrepreneurship: Evidence from the incubation centers of management institutes of Dakshina Kannada. Heliyon, 10(14).‌ [DOI:10.1016/j.heliyon.2024.e34312]
28. Paoloni, P., & Modaffari, G. (2022). Business incubators vs start-ups: a sustainable way of sharing knowledge. Journal of Knowledge Management, 26(5), 1235-1261.‌ [DOI:10.1108/JKM-12-2020-0923]
29. Pattanasak, P., Anantana, T., Paphawasit, B., & Wudhikarn, R. (2022). Critical factors and performance measurement of business incubators: A systematic literature review. Sustainability, 14(8), 4610.‌ [DOI:10.3390/su14084610]
30. Pinto, J. C., & Rua, O. L. (2023). Incubators' practices influence in the born global startup's internationalization process. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 9(3), 100134.‌ [DOI:10.1016/j.joitmc.2023.100134]
31. Rakthai, T., Aujirapongpan, S., & Suanpong, K. (2019). Innovative capacity and the performance of businesses incubated in university incubator units: Empirical study from universities in Thailand. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 5(2), 33.‌ [DOI:10.3390/joitmc5020033]
32. Ramezanpour Nargesi, G., Fallah-Haghighi, N., & Sharifi, Z. (2022). The factors affecting the success of knowledge-based companies (The case of: The incubators of Iranian Research Organization for Science and Technology and the Science and Technology Park of Guilan Province). Innovation Management Journal, 11(3), 91-117. [In Persian]
33. Rosado-Cubero, A., Hernández, A., Blanco-Jiménez, F. J., & Freire-Rubio, T. (2024). Seeding young entrepreneurs: The role of business incubators. Journal of Innovation & Knowledge, 9(4), 100579.‌ [DOI:10.1016/j.jik.2024.100579]
34. Rukmana, A. Y., Barliana, M. S., Widiaty, I., Hamdani, A., Abdullah, A. G., Harto, B., ... & Harnani, N. (2024). Systematic Literature Review on Opportunities and Challenges of Vocational Education Business Incubators in Indonesia. Revista de Gestão Social e Ambiental, 18(5), 1-24.‌ [DOI:10.24857/rgsa.v18n5-068]
35. Shafiee, F., & Jamshidi, O. (2023). Identifying and Analyzing the Challenges of Agricultural Technological and Knowledge-based Companies, Fairs and Startups, Mazandaran Province. Journal of Entrepreneurial Strategies in Agriculture. 10(2), 87-99. doi: 10.61186/jea.10.20.81 [In Persian] [DOI:10.61186/jea.10.20.81]
36. Sharif Zadeh, M. S., Abdollahzadeh, G. H., & Rajabian, F. (2024). Future Scenarios for Student Entrepreneurship Ecosystem in Agricultural Higher Education: A Case Study. Iranian Agricultural Extension and Education Journal, 20(1), 23-45. doi: 10.22034/iaeej.2024.428551.1777 [In Persian]
37. Shekhar, H., Satyanarayana, K., & Chandrashekar, D. (2023). Role and contributions of an incubator in academic intrapreneurship-An examination. Technovation, 126, 102821.‌ [DOI:10.1016/j.technovation.2023.102821]
38. Stana, A., Rista, A., Mukli, L., & Xhaferra, E. (2024). The Role of the Academic Incubator as an Acceleration Tool to Foster Entrepreneurship and Academic-Industry Connections. Interdisciplinary Journal of Research and Development, 11(3), 104-104.‌ [DOI:10.56345/ijrdv11n314]
39. Tavallaee, R., & Haghighi Boroujeni, P. (2023). Interpretive Structural Modeling Organizational Knowledge Map Development. Journal of Organization Knowledge Management, 5(19), 11-45. [DOI:10.47176/smok.2022.1514]
40. [In Persian]
41. Vahidi, H., & Danesh, Z. (2022). Challenges to Implementing Knowledge Management in Iranian Organizations: A Finding Based on Ultra combination Method. Journal of Organization Knowledge Management, 5(16), 73-106. [In Persian] [DOI:10.47176/smok.2022.1395]
42. Wang, Z., He, Q., Xia, S., Sarpong, D., Xiong, A., & Maas, G. (2020). Capacities of business incubator and regional innovation performance. Technological Forecasting and Social Change, 158, 120125.‌ [DOI:10.1016/j.techfore.2020.120125]
43. Yogi, L. N., Thalal, T., & Bhandari, S. (2025). The role of agriculture in Nepal's economic development: Challenges, opportunities, and pathways for modernization. Heliyon.‌ [DOI:10.1016/j.heliyon.2025.e41860]
44. Zhou, J., & Wang, M. (2023). The role of government-industry-academia partnership in business incubation: Evidence from new R&D institutions in China. Technology in Society, 72, 102194.‌ [DOI:10.1016/j.techsoc.2022.102194]
45. Ziyari, R., Abdolshah, M., & Moghimi, Z. (2024). Identification and Prioritization of Economic Factors Affecting the Development of Entrepreneurial Businesses (Case Study: Insurance Industry). Journal of Technology in Entrepreneurship and Strategic Management, 3(2), 1-12. https://doi.org/10.61838/kman.jtesm.3.2.1 [DOI:10.61838/kman.jtesm.3.2.1 [In Persian]]

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی می‌باشد.

طراحی و برنامه نویسی: یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Journal of Entreneurship and Agriculture

Designed & Developed by: Yektaweb