دوره 12، شماره 2 - ( پاییز و زمستان 1404 )
جلد 12 شماره 2 صفحات 114-105 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Khakzadian S M. (2025). Designing a Digital Entrepreneurship Model Based on Social Networks in Agricultural Knowledge-based Companies in Mazandaran Province. J Entrepreneurial Strategies Agric. 12(2), 105-114. doi:10.61882/jea.2025.437
URL: http://jea.sanru.ac.ir/article-1-437-fa.html
URL: http://jea.sanru.ac.ir/article-1-437-fa.html
خاکزادیان سید مهدی.(1404). طراحی مدل کارآفرینی دیجیتال مبتنی بر شبکههای اجتماعی در شرکتهای دانش بنیان کشاورزی استان مازندران راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی 12 (2) :114-105 10.61882/jea.2025.437
گروه مدیریت صنعتی (کارآفرینی)، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران، بابلسر، مازندران، ایران
چکیده: (187 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: در سالهای اخیر، کارآفرینی به عنوان فرآیند پویا برای ایجاد ارزش افزوده، دنیای اقتصاد و صنعت را متحول ساخته است و سبب به حرکت درآوردن چرخهای اشتغال، سبب رشد و پویایی اقتصاد جامعه شده است. امروزه، کارآفرینی دچار تحولاتی از جمله کارآفرینی دیجیتال شده است. کارآفرینی دیجیتال، شیوه جدید کسبوکار است که زمینه را برای توسعه اقتصادی در کشورهای درحال توسعه فراهم میکند. این پدیده نوظهور قادر است تا فرصتهای متعددی را برای فعالیت کارآفرینی از طریق دیجیتالی شدن فراهم کند. امروزه با گسترش روزافزون فناوری، اقتصاد جهانی نیز رویکرد خود را از اقتصاد سنتی به سمت اقتصاد دانشمحور سوق داده است. موتور محرکه چنین اقتصادهایی شرکتهای دانشبنیان هستند که نقش مهمی را در رشد اقتصادی بر عهده دارند و برای رقابت در سطح جهانی، فرآیند دیجیتالیکردن را در کسبوکار خود به کار میبرند و با بهرهگیری از فناوریهای دیجیتال برای مشتریان بیشتری امکان سازماندهی مجدد و برقراری ارتباطات را فراهم میسازند. از سویی، روند رو به رشد کارآفرینی دیجیتالی و راهاندازی و ایجاد کسبوکارهای کارآفرینانه دیجیتالی در دنیا، مدیون بهکارگیری فناوریهای نوین از جمله اینترنت است. با توجه به روند روبهرشد استفاده از اینترنت، پیوسته قابلیتهای جدیدی به این پدیده افزوده میشود و بشر کارکردی تازه از آن میطلبد. از اینرو، میتوان پیشبینی کرد که شبکههای اجتماعی به مثابه تابعی از اینترنت، در آینده برای زندگی انسان ها بسیار مهمتر خواهند بود. در شبکههای اجتماعی، کارآفرینان منابع موجود را شناسایی کرده، راههای جدیدی را برای ترکیب با منابع و دانش خود پیدا میکنند اما در ایران هنوز برای بسیاری از کسبوکارها، روشن نیست که چگونه میتوانند از این ابزار در جهت ارتقا سطح خدمات و محصولات بهره ببرند. در عصر حاضر، شرکتهای دانشبنیان بهعنوان محرکهای چرخ اقتصاد کشورهای توسعهیافته و در حال توسعه شناخته میشوند. عملکرد این شرکتها بهخصوص در بخش کشاورزی بر عملکرد آینده اقتصاد کشور تأثیرگذار است. امروزه اقتصاد متکی بر دانش و کارآفرینی یکی از موضوعات مهم برای رشد و توسعه بخشهای مختلف اقتصادی کشورهای جهان است که در این بین، بخش کشاورزی نیز مانند سایر بخشهای اقتصادی، جهت رشد و توسعه نیازمند استفاده از دانش، نوآوری و فنآوری است.کشاورزی یکی از بخشهای مهم اقتصادی کشورها است، بهعنوان اولین بخش اقتصادی در تأمین زندگی انسان از قدیم نقش ایفا کرده است و نقشهایی نظیر ایجاد اشتغال و درآمد، تأمین امنیت غذایی جامعه را دارد. از آنجاکه اکنون بخش کشاورزی دانشمحورتر شده است و یکی از اولویتهای ۲ سال اخیر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، حمایتها از ایجاد شرکتهای دانشبنیان حوزه کشاورزی بوده است، لذا هدف پژوهش حاضر طراحی مدل کارآفرینی دیجیتال مبتنی بر شبکههای اجتماعی در شرکتهای دانشبنیان کشاورزی استان مازندران است.
مواد و روشها: روش تحقیق بر اساس هدف، از نوع توسعهای – کاربردی و از لحاظ روش، کیفی است. مؤلفههای مدل با توجه به پیشینه تحقیق و نظرات 20 نفر از اساتید دانشگاهی و مدیران شرکتهای دانشبنیان کشاورزی با استفاده از روش دلفی شناسایی شدند. سپس برای طراحی مدل کارآفرینی دیجیتال مبتنی بر شبکههای اجتماعی از روش ساختاری تفسیری و تحلیل میکمک بهوسیله نرمافزار اکسل استفاده شد. روش مدلسازی ساختاری تفسیری یک فرآیند یادگیری تعاملی است که در آن مجموعهای از عناصر مختلف و به هم مرتبط در یک مدل نظاممند جامع ساختاردهی میشوند. یکی از اصلیترین منطقهای این روش آن است که همواره عناصری که در یک سیستم اثرگذاری بیشتری بر سایر عناصر دارند از اهمیت بالاتری برخوردارند. گامهای مدلسازی ساختاری تفسیری عبارتاند از: 1- شناسایی متغیرها، 2- بهدست آوردن ماتریس خود تعاملی ساختاری، 3- بهدست آوردن ماتریس دستیابی اولیه، 4- ماتریس دستیابی نهایی، 5- بخشبندی ماتریس دستیابی، و 6- رسم نمودار.
یافتهها: شانزده مؤلفه ایجاد اعتماد بین افراد، ایجاد دوستی بین افراد، ایجاد مشارکت بین افراد، روحیه تبادل اطلاعات، هویت مشترک، همدلی، همکاران کسبوکار، دوستان، اعضای خانواده، روابط قوی، روابط ضعیف، تعاملات اجتماعی، سرمایه اجتماعی، زبان مشترک، داستانهای مشترک، نمایش مصداقها در قالب چهار بعد (محتوای روابط اجتماعی، منابع اجتماعی اطلاعات، ساختار روابط اجتماعی و شیوه انتقال اطلاعات)، با استفاده از روش دلفی شناسایی شدند. همچنین، مدل کارآفرینیدیجیتال مبتنی بر شبکههای اجتماعی دارای دو سطح است که ابعاد (محتوای روابط اجتماعی، منابع اجتماعی اطلاعات، ساختار روابط اجتماعی) در سطح اول و بعد (شیوه انتقال اطلاعات) در سطح دوم قرار گرفتهاند. باید توجه داشت که ابعادی که در سطح بالاتر قرار دارند، از تأثیرگذاری کمتری برخوردارند هستند و بیشتر از ابعاد سطوح پایینتر تحت تأثیر میپذیرند. همچنین، نتایج تحلیل قدرت نفوذ و وابستگی متغیرها نشان دادند که بعد (شیوه انتقال اطلاعات) در خوشه مستقل و ابعاد (محتوای روابط اجتماعی، منابع اجتماعی اطلاعات، و ساختار روابط اجتماعی) در خوشه وابسته قرار داشتند.
نتیجه گیری: در نهایت، میتوان گفت که با توجه به اینکه شیوه انتقال اطلاعات در سطح دوم و خوشه مستقل قرار دارد، بهعنوان زیرساخت و پایه اساسی کارآفرینیدیجیتال مبتنی بر شبکههای اجتماعی در شرکتهای دانشبنیان کشاورزی محسوب میشود.
مقدمه و هدف: در سالهای اخیر، کارآفرینی به عنوان فرآیند پویا برای ایجاد ارزش افزوده، دنیای اقتصاد و صنعت را متحول ساخته است و سبب به حرکت درآوردن چرخهای اشتغال، سبب رشد و پویایی اقتصاد جامعه شده است. امروزه، کارآفرینی دچار تحولاتی از جمله کارآفرینی دیجیتال شده است. کارآفرینی دیجیتال، شیوه جدید کسبوکار است که زمینه را برای توسعه اقتصادی در کشورهای درحال توسعه فراهم میکند. این پدیده نوظهور قادر است تا فرصتهای متعددی را برای فعالیت کارآفرینی از طریق دیجیتالی شدن فراهم کند. امروزه با گسترش روزافزون فناوری، اقتصاد جهانی نیز رویکرد خود را از اقتصاد سنتی به سمت اقتصاد دانشمحور سوق داده است. موتور محرکه چنین اقتصادهایی شرکتهای دانشبنیان هستند که نقش مهمی را در رشد اقتصادی بر عهده دارند و برای رقابت در سطح جهانی، فرآیند دیجیتالیکردن را در کسبوکار خود به کار میبرند و با بهرهگیری از فناوریهای دیجیتال برای مشتریان بیشتری امکان سازماندهی مجدد و برقراری ارتباطات را فراهم میسازند. از سویی، روند رو به رشد کارآفرینی دیجیتالی و راهاندازی و ایجاد کسبوکارهای کارآفرینانه دیجیتالی در دنیا، مدیون بهکارگیری فناوریهای نوین از جمله اینترنت است. با توجه به روند روبهرشد استفاده از اینترنت، پیوسته قابلیتهای جدیدی به این پدیده افزوده میشود و بشر کارکردی تازه از آن میطلبد. از اینرو، میتوان پیشبینی کرد که شبکههای اجتماعی به مثابه تابعی از اینترنت، در آینده برای زندگی انسان ها بسیار مهمتر خواهند بود. در شبکههای اجتماعی، کارآفرینان منابع موجود را شناسایی کرده، راههای جدیدی را برای ترکیب با منابع و دانش خود پیدا میکنند اما در ایران هنوز برای بسیاری از کسبوکارها، روشن نیست که چگونه میتوانند از این ابزار در جهت ارتقا سطح خدمات و محصولات بهره ببرند. در عصر حاضر، شرکتهای دانشبنیان بهعنوان محرکهای چرخ اقتصاد کشورهای توسعهیافته و در حال توسعه شناخته میشوند. عملکرد این شرکتها بهخصوص در بخش کشاورزی بر عملکرد آینده اقتصاد کشور تأثیرگذار است. امروزه اقتصاد متکی بر دانش و کارآفرینی یکی از موضوعات مهم برای رشد و توسعه بخشهای مختلف اقتصادی کشورهای جهان است که در این بین، بخش کشاورزی نیز مانند سایر بخشهای اقتصادی، جهت رشد و توسعه نیازمند استفاده از دانش، نوآوری و فنآوری است.کشاورزی یکی از بخشهای مهم اقتصادی کشورها است، بهعنوان اولین بخش اقتصادی در تأمین زندگی انسان از قدیم نقش ایفا کرده است و نقشهایی نظیر ایجاد اشتغال و درآمد، تأمین امنیت غذایی جامعه را دارد. از آنجاکه اکنون بخش کشاورزی دانشمحورتر شده است و یکی از اولویتهای ۲ سال اخیر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، حمایتها از ایجاد شرکتهای دانشبنیان حوزه کشاورزی بوده است، لذا هدف پژوهش حاضر طراحی مدل کارآفرینی دیجیتال مبتنی بر شبکههای اجتماعی در شرکتهای دانشبنیان کشاورزی استان مازندران است.
مواد و روشها: روش تحقیق بر اساس هدف، از نوع توسعهای – کاربردی و از لحاظ روش، کیفی است. مؤلفههای مدل با توجه به پیشینه تحقیق و نظرات 20 نفر از اساتید دانشگاهی و مدیران شرکتهای دانشبنیان کشاورزی با استفاده از روش دلفی شناسایی شدند. سپس برای طراحی مدل کارآفرینی دیجیتال مبتنی بر شبکههای اجتماعی از روش ساختاری تفسیری و تحلیل میکمک بهوسیله نرمافزار اکسل استفاده شد. روش مدلسازی ساختاری تفسیری یک فرآیند یادگیری تعاملی است که در آن مجموعهای از عناصر مختلف و به هم مرتبط در یک مدل نظاممند جامع ساختاردهی میشوند. یکی از اصلیترین منطقهای این روش آن است که همواره عناصری که در یک سیستم اثرگذاری بیشتری بر سایر عناصر دارند از اهمیت بالاتری برخوردارند. گامهای مدلسازی ساختاری تفسیری عبارتاند از: 1- شناسایی متغیرها، 2- بهدست آوردن ماتریس خود تعاملی ساختاری، 3- بهدست آوردن ماتریس دستیابی اولیه، 4- ماتریس دستیابی نهایی، 5- بخشبندی ماتریس دستیابی، و 6- رسم نمودار.
یافتهها: شانزده مؤلفه ایجاد اعتماد بین افراد، ایجاد دوستی بین افراد، ایجاد مشارکت بین افراد، روحیه تبادل اطلاعات، هویت مشترک، همدلی، همکاران کسبوکار، دوستان، اعضای خانواده، روابط قوی، روابط ضعیف، تعاملات اجتماعی، سرمایه اجتماعی، زبان مشترک، داستانهای مشترک، نمایش مصداقها در قالب چهار بعد (محتوای روابط اجتماعی، منابع اجتماعی اطلاعات، ساختار روابط اجتماعی و شیوه انتقال اطلاعات)، با استفاده از روش دلفی شناسایی شدند. همچنین، مدل کارآفرینیدیجیتال مبتنی بر شبکههای اجتماعی دارای دو سطح است که ابعاد (محتوای روابط اجتماعی، منابع اجتماعی اطلاعات، ساختار روابط اجتماعی) در سطح اول و بعد (شیوه انتقال اطلاعات) در سطح دوم قرار گرفتهاند. باید توجه داشت که ابعادی که در سطح بالاتر قرار دارند، از تأثیرگذاری کمتری برخوردارند هستند و بیشتر از ابعاد سطوح پایینتر تحت تأثیر میپذیرند. همچنین، نتایج تحلیل قدرت نفوذ و وابستگی متغیرها نشان دادند که بعد (شیوه انتقال اطلاعات) در خوشه مستقل و ابعاد (محتوای روابط اجتماعی، منابع اجتماعی اطلاعات، و ساختار روابط اجتماعی) در خوشه وابسته قرار داشتند.
نتیجه گیری: در نهایت، میتوان گفت که با توجه به اینکه شیوه انتقال اطلاعات در سطح دوم و خوشه مستقل قرار دارد، بهعنوان زیرساخت و پایه اساسی کارآفرینیدیجیتال مبتنی بر شبکههای اجتماعی در شرکتهای دانشبنیان کشاورزی محسوب میشود.
فهرست منابع
1. Alice, M., & Robita, S. (2023). The Impact of Social Media USE on Entrepreneurial Opportunity: Evidence from Manipur, INDIA, Journal of Law and Sustainable Development, 11(10), 1-17. [DOI:10.55908/sdgs.v11i10.1856]
2. Asadpourkordi, M., Amirnejad, H., & Eshghi, F. (2024). The Effect of Knowledge-Based Economy Indicators on the Added Value of the Agricultural Sector of D8 Member Countries. Journal of Entreneurship and Agriculture, 11(2), 93-104. [DOI:10.61186/jea.11.2.93]
3. Azar, A., & Khosravani, F. (2019). Research in Soft Operations (Problem Structuring Approaches). Industrial Management Organization Publications. Tehran.
4. Bakhshi, B., Nasiri, B., Bakhtiari, A., & Taheriyan, M. (2013). The Role and Function of Social Networks: A Case Study of the CaféMom Social Network (A Network for Mothers and Children), Journal of Women's Research Letter, 4(8), 37-59.
5. Dinbabo, M. (2018). Beyond entrepreneurship education: business incubation and entrepreneurial capabilities, Journal of Entrepreneurship in Emerging Economies, 10(1), 154-174 [DOI:10.1108/JEEE-03-2017-0022]
6. Fard, M., Kabaranzad-e-Qadim, M., & Haghighat Manfared, J. (2021). Modeling and configuration of factors affecting the development of digital entrepreneurship in small and medium-sized knowledge-based companies. Journal of Entrepreneurship Development, 14(3), 510-520.
7. George, G., Merrill, R. K., & Schillebeeckx, S. J. (2021). Digital sustainability and entrepreneurship: How digital innovations are helping tackle climate change and sustainable development. Entrepreneurship Theory and Practice, 45(5), 999-1027. [DOI:10.1177/1042258719899425]
8. Imani, A., Hosseinifar, A., & Ahang, F. (2018). Impact of Social Networks on Digital Entrepreneurship with the Role of Mediating Opportunity Recognition (Case Study: Knowledge Base Companies at Technology and Science Park in Kerman). Journal of Public Management Research, 11(41), 287-312.
9. Jafarzadeh, M., Hoseinzadehshahri, M., Rahchamani, A., & Saei Arsi, I. (2020). Proposing a model for entrepreneurship opportunities and challenges in online social networks in Iran. Journal of Business Strategies, 16(14), 201-212.
10. Keshavarz, S., Taqva, M., & Kurd, H. (2019). Identifying the drivers of digital entrepreneurship success with a meta-synthesis approach. Journal of Technology Development Management, 7(3), 149-172.
11. Keshavarzian, H., Kabaran Zad Ghadim, M., Koloobandi, A., & Adab, H. (2019). Designing a digital entrepreneurship model in knowledge-based companies. Political Sociology of Iran, 2(4), 658-678.
12. Khakzadian, SM, & Rezaei, H. (2021). Identifying and Analyzing Factors Affecting the Entrepreneurial Marketing in Agricultural Cooperatives in Mazandaran Province. Journal of Entrepreneurial Strategies in Agriculture, 8(15), 46-54. [DOI:10.52547/jea.8.15.46]
13. Lee, J., & Hong, I. B. (2017). Predicting positive user responses to social media advertising: the roles of emotional appeal, information, and creativity. International Journal of Information Management, 52, 528-575.
14. Le Dinh, T., Vu, M.C. & Ayayi, A. (2018). Towards a living lab for promoting the digital entrepreneurship process. International Journal of Entrepreneurship, 22(1), 1-17.
15. Lincoln, Y., & Guba, E. (1982). Epistemological and methodological bases of naturalistic inquiry. Educational Technology Research and Development, 30, 233-252. [DOI:10.1007/BF02765185]
16. Majd, P., Nemati Anaraki, D., & Faez, A. (2024). Analysis of media entrepreneurship in the context of social networks with a meta-synthesis approach, Entrepreneurship Development, 17(2), 211-239.
17. Ratten, V. (2018). Social entrepreneurship through digital communication in farming. Word Journal of Entrepreneurship, Management and Sustainable Development,14(1), 99-110. [DOI:10.1108/WJEMSD-07-2017-0045]
18. Razavi nachouei, Y. (2022). The Role of Social Networks on The Performance of Women Entrepreneurs (Case Study: Managers of Women's Clothing Pages). Journal of Advertising and Sales Management, 2(4), 69-84. [DOI:10.52547/JABM.2.4.69]
19. Rezaei, H., Shirani Beid Abadi, F., Rezaee, A., Joolaie, R, & Abedi sarvestani, A. (2021). Assessing the Relationship between Food Insecurity and Agricultural Sustainability (Case Study: Rural areas of Gorgan County). Journal of Agricultural Economics, 15(1), 135-162.
20. Rouhani Rad, Sh, & Tayebi Abolhasani, A. (2020). The Requirements of Successful Market Entry for Startup Knowledge-based Companies (Case Study: ICT Companies in Tehran). Journal of Technology Development Management, 8(1), 185-220.
21. Salamzadeh, A., Hadizadeh, M., & Mortazavi, S. (2019). Investigating the impact of social media expansion on entrepreneurship development: Explaining the moderating role of digital technology infrastructures and social norms. Journal of Media Studies, 15(2), 37-51.
22. Salamzadeh, A., Tajpour, M., & Hosseini, A. (2019). Investigating the effect of virtual social networks on entrepreneurial intention, Journal of Media Studies, 15(1), 111-124.
23. Salim Ahmad, A., Aminu, M., Abdussalam, A., & Ahamed, S. (2023). Impact of Social Media in the Growth and Development of Digital Entrepreneurship in Nigeria. Dutse Journal of Pure and Applied Sciences, 9(3), 224-231. [DOI:10.4314/dujopas.v9i3b.23]
24. Samuel, A., Richard, B., Emmanuel, A., Acheampong, O., & Ibrahim, B. (2020). Digital Entrepreneurship in Business Enterprises: A Systematic Review. International Federation for Information Processing, 1(1), 192-203. [DOI:10.1007/978-3-030-44999-5_16]
25. Satalkina, L, & Steiner, G. (2020). Digital Entrepreneurship and its Role in Innovation Systems: A Systematic Literature Review as a Basis for Future Research Avenues for Sustainable Transitions. Journal of Sustainability, 12, 1-27. [DOI:10.3390/su12072764]
26. Shahbeyki, S., & jafari titkanloo, S. (2024). The Effect of Knowledge Management Strategies on the Financial Performance of Knowledge-Based Agricultural Companies in Khorasan Razavi Province: Analysis of the Mediating Role of Innovation Capabilities and Corporate Social Responsibility. Journal of Entrepreneurial Strategies in Agriculture, 11(2), 160-172. [DOI:10.61186/jea.11.2.160]
27. Zaheer, H. (2020). Digital Entrepreneurship (Doctoral dissertation, Macquarie University).
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
