مجتبی اشرفی سلطان احمدی، یزدان شیرمحمدی، محمد تقی امینی، مهدی حدادزاده،
دوره ۱۰، شماره ۲ - ( پاییز و زمستان ۱۴۰۲ )
چکیده
مقدمه و هدف: کارآفرینی بخش حیاتی هر جامعه و نیروی محرکهای برای اشتغال، رشد و رقابت بیشتر است و بنا به دلایل مختلف مانند کمک به توسعه اقتصادی کشورها، ایجاد نوآوری در بازار و ارائه فرصت‌های شغلی جدید، در هر برنامه راهبردی از اولویت بالایی برخوردار و به طور ویژه ای مورد توجه برنامه ریزان و سیاست گذاران قرار گرفته است. هدف از تحقیق حاضر ارائه الگوی کارآفرینی راهبردی در صنعت گردشگری کشاورزی است.
مواد و روش ها: روش تحقیق آمیخته یا ترکیبی از روش کیفی و کمی است. در بخش کیفی داده ها با استفاده از نظرات ۱۶ نفر از خبرگان دانشگاهی، مدیران و کارشناسان گردشگری و کارآفرینی با مصاحبه نیمه ساختاریافته، با رویکرد نظریه داده بنیاد جمعآوری گردید. همچنین، در این پژوهش نمونهگیری بهروش نظری و هدفمند صورت گرفت. جامعه آماری در بخش کمی صاحبان کسب و کارها و فعالان حوزه صنعت گردشگری در استان آذربایجان غربی بوده و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برای جوامع نامعلوم به تعداد ۴۰۰ نفر بهصورت تصادفی انتخاب شد. روش گردآوری اطلاعات به دو روش کتابخانهای و میدانی بوده است و ابزار گردآوری داده ها در بخش کمّی پرسشنامه محقق ساخته بود. برای آمار توصیفی و کشف ساختار از تحلیل عاملی اکتشافی از نرمافزار SPSS ۲۵ و بهمنظور برازش مدل و ارتباط بین متغیرها و آزمون روابط بین متغیرهای تحقیق، برای تعیین روایی همگرا و واگرای سازه از تحلیل عاملی تأییدی و پایایی ترکیبی (CR) از روش معادلات ساختاری، از نرمافزار Smart pLs نسخه ۴ استفاده شد.
یافته ها: مدل نهایی از مقوله شرایط علی (متنوع ساختن اقتصاد روستایی و کشاورزی، تمایل به کارآفرینی گردشگری کشاورزی و رقابتپذیری کسبوکارهای مقیاس کوچک)، مقوله زمینهای (زیرساختهای فیزیکی و محیطی کسبوکار گردشگری، سیاستها و حمایتهای نهادی، اعتماد به نفس و ریسکپذیری و عوامل اجتماعی - فرهنگی)، شرایط مداخله‌گر (ابتکارات کشاورزان یا صاحبان مزارع، اثرات انگیزشی و آموزشهای لازم)، و الگوی کارآفرینی راهبردی در صنعت گردشگری کشاورزی (شبکهسازی و استفاده از روابط، مدیریت و سازماندهی و حمایتهای عمومی) تشکیل شده که منجر به پیامدهایی میشود که عبارتند از: شکوفایی فرصت کاری؛ رشد درآمد و بهره وری؛ رونق و توسعه کارآفرینی گردشگری؛ و توسعه اجتماعی و فرهنگی.
نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که گردشگری کشاورزی با رویکرد کارآفرینی راهبردی منجر به دستاورد یا پیامدهای مانند شکوفایی فرصت کاری، رشد درآمد و بهرهوری، رونق و توسعه کارآفرینی گردشگری و توسعه اجتماعی و فرهنگی میشود که توسعه آن برای توسعه پایدار کشور و بهدنبال آن توسعه اقتصادی کشور امری مهم و اجتنابناپذیر است که در صورت اجرای درست راهبردهایی مانند شبکهسازی و استفاده از روابط، مدیریت و سازماندهی و حمایتهای عمومی دستیابی به پیامدهای آن امکانپذیر است، ضمن اینکه عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثرترین عامل، اثرات انگیزشی مداخله ترین عامل و حمایتهای عمومی با اهمیتترین راهبرد در مدل کارآفرینی راهبردی در صنعت گردشگری کشاورزی می‌باشد.
