چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: تحقق کشاورزی دانشبنیان در دوران کشاورزی سنتی به کشاورزی مدرن صورت میگیرد. در این مرحله، از یک سو توسعه اقتصاد کشاورزی مستلزم دانش علمی است و از سوی دیگر، زمینه علم و تکنولوژی هنوز نسبتاً ضعیف است. از این رو، فرآیند ایجاد اقتصاد کشاورزی دانشبنیان را باید یک فرآیند بلندمدت دانست. اهداف توسعه کشاورزی سبز و توسعه کشاورزی پایدار، دقیقا مترادف با اقتصاد دانشبنیان است چرا که این دانش میتواند سیستمهای پشتیبان تصمیمگیری در زمینههای مختلف اقتصادی برای ایجاد ارزش افزوده ایجاد کند. به دلیل گسترش و نفوذ اینترنت در بین آحاد جامعه، شرکتهای استارتاپی در دهه های گذشته، رشد چشمگیری داشته اند. با توجه به اینکه پارکهای علم و فناوری قدمت بسیار زیادی ندارند، مطالعات پیرامون ارزیابی عملکرد آنها یا واحد فناور مستقر در آنها معدود است.
مواد و روش ها: بر این اساس پژوهش حاضر به بررسی عملکرد رقابتی ۴۶ واحدهای فناور مستقر در مرکز رشد شهرستان ساری با اقتباس از شاخص ارائه شده در محاسبه شاخص توسعه انسانی (HDI) سازمان ملل متحد، پرداخته است. متغیرهای بکار رفته در این شاخص تعدیل شده، شامل: دستاوردهای فناوری (علمی و فنی)، شاخص فعالیتهای اقتصادی و تجاریسازی دستاوردها (اقتصادی)، شاخص برنامهریزی و مدیریت منابع انسانی (گروه کاری) و شاخص تعامل با مرکز رشد و واحدهای فناور مستقر (تعامل و همافزایی) است.
یافتهها: نتایج مطالعه نشان داد که هیچ کدام از واحدهای فناور در گرید A که امتیاز بالای ۰/۷۵ را شامل میشود کسب نکردهاند، به عبارتی دیگر، میانگین هندسی امتیازات کسب شده ی واحدهای فناور در هر یک از محورها در مقام مقایسه با سایر واحدهای فناور عالی نبوده است. همچنین، رتبههای دوم و سوم عملکرد، مربوط به استارتاپهای بخش کشاورزی بوده و اکثریت واحدهای فناور (۵۸ درصد)، امتیازی بین ۰/۲۵ تا ۰/۵ کسب کردند که خیلی مناسب نیست و حتی ۳۶ درصد از واحدهای فناور امتیازی کمتر از این بازه کسب کردند. از دیگر نتایج پژوهش حاضر، مشخص شد که ۸۵ درصد از واحدهای فناور در محور برنامهریزی و مدیریت منابع انسانی و نیز محور فعالیتهای اقتصادی و تجاریسازی دستاوردها در گرید C و D جای دارند یعنی امتیازی بین صفر تا ۰/۵ را کسب کردند. با توجه به نتایج پژوهش، اختلاف چندانی در بین میانگین امتیازات واحدهای فناور بخشهای مختلف صنعت، کشاورزی و خدمات مشاهده نشده است.
نتیجهگیری: پیشنهاد م یشود که یک برنامه توانمندسازی متناسب با اجزا هر یک از محورهای ۴ گانه تعریف شود تا سهم بیشتری از واحدهای فناور در گرید A و B جای گیرند. همچنین با برگزاری دوره های آموزشی مناسب و نیز استفاده از خدمات منتورینگ کارآمد، بتوان توانمندیهای واحدهای فناور در محور برنامه ریزی و مدیریت منابع انسانی و نیز محور فعالیتهای اقتصادی و تجاریسازی دستاوردها را ارتقا بخشید.