معصومه فروزانی، مصظفی مردانی،
دوره ۷، شماره ۱۴ - ( پاییز و زمستان ۱۳۹۹ )
چکیده
گام آغازین برای برنامه‌ریزی در زمینه ی اشتغال و توسعه فعالیت‌های کارآفرینی در نواحی روستایی، شناسایی فرصت‌های شغلی در این مناطق می‌باشد. در همین راستا، این مطالعه پژوهشی با هدف شناسایی و رتبه‌بندی کسب و کارهای روستایی در سطح شهرستان دزفول انجام گردید. برای این منظور، از روش پژوهشی ترکیبی متوالی استفاده شد. بدین ترتیب که ابتدا زمینه‌های کسب و کار روستایی در منطقه مورد مطالعه شناسایی شدند. سپس، معیارهای انتخاب شغل در محیط‌های روستایی با استفاده از روش AHP اولویت‌بندی شد، در این بخش، ۲۲ نفر از کارشناسان مدیریت جهاد کشاورزی، اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی و انجمن صنفی کشاورزی دزفول با انتخاب هدفمند مشارکت نمودند. در مرحله بعد، بر اساس نظرات ۱۱ نفر از کارشناسان جهاد کشاورزی شهرستان دزفول که بر اساس نمونه‌گیری هدفمند، انتخاب شده بودند، مشاغل و زمینه‌های کسب و کارهای روستایی بر مبنای معیارهای انتخاب شغل و با استفاده از روش تاکسونومی عددی رتبه‌بندی شدند. ابزار مورد استفاده در این مرحله، پرسشنامه بود. یافته‌ها نشان داد که در میان معیارهای انتخاب شغل در مناطق روستایی، امنیت مسیر رفت و آمد با وزن ۰/۲۲۴، درآمد کافی با وزن ۰/۱۳۷، نیاز حرفه به دانش و تخصص با وزن ۰/۱۰۹، به ترتیب مهمترین معیارها بودند. همچنین یافته‌های حاصل از تاکسونومی عددی نشان داد که شغل تولید و بسته‌بندی ورمی کمپوست درجه تقریباً مطلوب را کسب کرد. به طورکلی، نتایج حاکی از آن بود که از نظر کارشناسان، مشاغل مرتبط با کشاورزی و صنایع وابسته به آن امکان توسعه بیشتری در محیط‌های روستایی دزفول دارند و در مقابل، مشاغل مرتبط به حوزهی دامداری امکان توسعه ی کمتری دارند.
