علی کارشناسان، مژگان علیزاده،
دوره ۳، شماره ۶ - ( پاییز و زمستان ۱۳۹۵ )
چکیده
هدف اصلی این مقاله شناسایی چالش‌ها و موانع توسعه کارآفرینی در بخش صنایع تبدیلی محصولات باغی در استان خراسان شمالی و اولویت‌بندی آن موانع و نهایتاً ارائه راهکارها جهت رفع موانع توسعه این صنایع می‌باشد. بدین منظور اطلاعات مورد نیاز از طریق مصاحبه حضوری و تکمیل پرسشنامه تخصصی با ۲۰ نفر از مدیران و کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی، اداره کل صنعت، معدن، تجارت، اتاق بازرگانی و بانک کشاورزی استان خراسان شمالی صورت گرفت. نتایج نشان می‌دهد که از بین عوامل مطرح، موانع تأمین مالی در رتبه اول عوامل تأثیرگذار بر صنایع تبدیلی استان خراسان شمالی قرار دارد و پس از آن تنگناهای مرتبط با بازار در رتبه دوم، فقدان برنامه‌ریزی راهبردی در صنایع تبدیلی محصولات باغی در رتبه سوم، کاغذبازی در فرآیند صدور مجوزها (نظام بروکراسی) و ضعف نظام مدیریتی بخش خصوصی و تعاونی واحدهای تبدیلی به طور مشترک در رتبه چهارم قرار دارد و ضعف هماهنگی بین دستگاه‌های دولتی در رتبه پنجم قرار دارند. بنابراین، پیشنهاد می‌شود پرداخت وام با شرایط آسان‌تر و زمان بازپرداخت طولانی‌تر صورت گیرد. همچنین، ایجاد یک پنجره واحد میان سازمان‌ها جهت اخذ مجوز، هزینه‌ها و زمان شروع ایجاد کارگاه‌ها و کارخانه‌های صنایع تبدیلی را کاهش می‌دهد و اجرای برنامه‌های بازاریابی متمرکز جهت حضور در بازارچه‌های منطقه‌ای و مرزی و بازارچه‌های فصلی به حل مشکل مربوط به تنگناهای بازار کمک می‌کند.
فاطمه حسابی، اسماعیل جعفرپناه، عباس کارشناس، محمد حسن احمدزاده،
دوره ۱۰، شماره ۲ - ( پاییز و زمستان ۱۴۰۲ )
چکیده
مقدمه و هدف: بخش کشاورزی بهعنوان یکی از ظرفیت‌های بالقوه و مهم می‌تواند در فرآیند توسعه اقتصادی کشور نقش بی‌بدیلی ایفا کند. به‌کارگیری فناوری در این حوزه نقش بسیار مهمی در افزایش تولید، ارتقای بهره‌وری و دستیابی به بازارهای جهانی ایفا می‌کند. پیشرفت در فناوری‌های نوظهور موجب تغییر پارادایم در حوزه کشاورزی شده است. در حال حاضر، این انقلاب که بر پایه فناوری‌های دیجیتال است به عنوان راه‌حلی برای تحول در حوزه کشاورزی به روشی انعطاف‌پذیر و پایدار در نظر گرفته می‌شود. هدف این پژوهش، بررسی روندهای فناورانه و کارکرد آنها در زنجیره کشاورزی جهت گذار موفقیت‌آمیز به سمت کشاورزی هوشمند است.
مواد و روش‌‌ها: این پژوهش از نظر هدف کاربردی است و با استفاده از روش مرور نظام‌مند به تحلیل پژوهش‌های انجام شده در حوزه کشاورزی می‌پردازد. جامعه آماری این پژوهش تمامی مقالاتی که به زبان انگلیسی در حوزه موضوعی کشاورزی هوشمند در بازه زمانی ۲۰۱۱-۲۰۲۲ و در پایگاه WoS و Scopus به چاپ رسیدند، است. ۳۲۵۷ مقاله در مرحله اول شناسایی و برای تحلیل علم‌سنجی وارد نرم‌افزار Vosviewer (۱,۱۶.۰۹) شد. سپس با استفاده از سوال پژوهش و رویکرد پریسما ۳۳ مقاله برای مطالعه تمام متن در بخش کیفی پژوهش انتخاب شد.
یافته‌ها: در بخش تحلیل استنادی اسناد با استفاده از نقشه‌های دانشی، روند رشد مقالات علمی این حوزه، تعیین مجلات، مراکز تحقیقاتی و کشورهای فعال، تعیین نویسندگان با بیشترین مقالات، شناسایی شبکه‌های علمی و ارزیابی میزان مرجعیت آنها شناسایی شد. در بخش کیفی نیز مطالعه پژوهش‌ها، اینترنت اشیاء را به عنوان مهم‌ترین حوزه فناورانه در بخش کشاورزی نشان می‌دهد. فناوری‌های هوش مصنوعی، یادگیری ماشین، کلان داده، زنجیره بلوکی، شبکه حسگرهای بی‌سیم، سنجش از راه دور، حسگرها، رایانش در ابر، مه و لبه، شبکه گسترده کم‌مصرف بهعنوان فناوری‌های همگرا، شناسایی و در چهار دسته جمع‌آوری داده‌ها، محاسبات و ارتباطات، امنیت و یکپارچگی داده‌ها و پیش‌بینی و یادگیری طبقه‌بندی شدند. انتظار می‌رود، دانش خلق شده بهعنوان مبنایی مهم برای مدیران و سیاستگذاران در جهت اثرگذاری مطلـوب بـر اسـتراتژی‌هـا، سیاست‌ها و برنامه‌های توسعه‌ای حوزه کشاورزی قرار گیرد.
نتیجه‌‌گیری: با توجه به روندهای شناسایی شده، دولت با اتخاذ اقدامات و ایجاد بسترهای مناسب نظیر توسعه زیرساخت‌های فنی، زیرساخت انسانی، حمایت از تحقیقات و توسعه، تشویق به کشاورزی هوشمند، حمایت مالی و توسعه بازارهای تضمینی می‌تواند به توسعه کشاورزی هوشمند و افزایش بهره‌وریِ این حوزه کمک کند و در نهایت به توسعه پایدار و افزایش توانمندی‌های کشور منجر شود.
