طاهر عزیزی خالخیلی، فاطمه رزاقی بورخانی، مسعود یزدان پناه، علی عظیم زاده، مصطفی محسنی کیاسری،
دوره ۱۰، شماره ۱ - ( بهار و تابستان ۱۴۰۲ )
چکیده
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: با شیوع کووید ۱۹، کسب و کارهای وابسته به گردشگری در نواحی روستایی تحت تأثیر محدودیت‌های اعمال شده در زمان شیوع این بیماری قرار گرفتند. هدف اصلی این پژوهش بررسی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای کسب و کارهای روستایی وابسته به گردشگری در همه‌گیری کرونا می‌باشد و به ارزیابی درونی و بیرونی کسب و کارهای روستایی وابسته به گردشگری و تبیین راهبردهای کاهش مخاطرات کرونا می‌پردازد.
مواد و روش‌ها: در جامعه آماری پژوهش، ۱۲ نفر از کارشناسان، مدیران و مطلعان کلیدی بخش گردشگری استان مازندران با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه ساختارمند حضوری و تلفنی و یادداشت‌برداری از طریق فن تحلیل محتوای کیفی با رویکرد استقرایی و با نرم‌افزار مکس کیودا انجام شد. برای تعیین روایی از فن سه‌سویه‌سازی (مثلث‌سازی) شامل به‌کارگیری منابع تأییدگر، محققان و روش‌های متعدد در طی فرآیند جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها و برای پایایی از هدایت دقیق جریان مصاحبه‌ها، ایجاد فرآیند ساختارمند برای اجرا و تفسیر مصاحبه‌ها و تشکیل کمیته تخصصی استفاده شده است.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش در قالب چهار مضمون (مفهوم) اصلی نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها و ۱۹ زیرمضمون (کد) ارائه شد. نتایج تحلیل محتوای کیفی مبین ۴ نقطه قوت، ۵ نقطه ضعف، ۶ فرصت و ۴ تهدید در کسب و کارهای روستایی وابسته به گردشگری در مواجهه با کرونا بود. مطابق نتایج تحقیق ترویج فرهنگ بهداشت و سلامت فردی و گروهی، ظرفیت‌سازی و توانمندسازی جوامع محلی، مشکلات اقتصادی کاهش درآمد و بیکاری افراد و ریسـک سرمایه‌گذاری گردشگری به‌ترتیب مهمترین نقاط قوت، فرصت، ضعف و تهدید بیان شده است. این نتایج فرصتی را در اختیار مدیران و دست‌اندرکاران توسعه گردشگری روستایی قرار می‌دهد تا با رفع موانع، شرایط لازم را برای رسیدن و تداوم مدیریت و کاهش مخاطرات کووید ۱۹ در بخش‌های مختلف کسب و کارهای روستایی و کشاورزی و زنجیره عرضه محصولات کشاورزی فراهم آورند.
نتیجه‌گیری: مطابق یافته‌های تحقیق در راستای مدیریت کسب وکارهای روستایی وابسته به گردشگری، اهمیت زنجیره تأمین گردشگری با متنوع‌سازی فعالیت‌های وابسته به گردشگری، توجه به رویکردهای نوآورانه برای گردشگری غذایی سالم با نقش فزاینده ترجیحات مصرف‌کننده و گردشگران، بکارگیری فناوری‌های نوین در گردشگری سبز، توسعه خدمات گردشگری الکترونیکی، توسعه و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و فناورانه در حیطه گردشگری کشاورزی و روستایی مانند گیاهان دارویی و گردشگری جنگلی، تخصیص کمکهای مالی و تسهیلات حمایتی با توجه به امکان بیمه حمایتی و بیکاری برای کسب و کارهای فردی فعالان گردشگری، ایجاد تعاونی و سازمان‌های مردم نهاد و داوطلب متخصص در برنامه‌ریزی محلی، ترویج و توسعه پروژه‌های گردشگری اجتماع محور و حمایت از آسیب‌پذیرترین افراد مناطق روستایی از مهمترین راهکارهای بهبود و مدیریت مخاطرات کرونا در کسب وکارهای وابسته به گردشگری می‌باشد.
