چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: روستاها نقش انکارناپذیرشان در رشد اقتصادی، اجتماعی سیاسی اهمیت بالایی در نظام اجتماعی و جمعیتی کشورها دارند و کشاورزی به عنوان راهکار توسعه روستایی، بخش اعظم فعالیتهای اقتصادی روستاییان را شامل می شود. در حال حاضر پدیده ی اشتغال پایدار در جوامع روستایی بیش از گذشته مطرح است زیرا توسعه ی شغلی و پایدار در میان روستاییان به منزله یک استراتژی مهم است که می تواند فرآیند توسعه ی روستایی را بهبود ببخشد. بنابراین، تنها با افزایش اشتغال در مکان های روستایی می توان از پدیده مهاجرت جلوگیری کرد زیرا منابع کشاورزی به تنهایی پاسخگوی نیازهای آنان نخواهد بود. خالی شدن روستاها از سکنه می تواند تهدید بزرگی برای امنیت غذایی جامعه باشد. در این راستا مطالعه حاضر، با هدف طراحی سازوکارهای اشتغال پایدار در میان کشاورزان تنباکوکار انجام شد.
مواد و روش ها: در این مطالعه جهت شناسایی سازوکارهای اشتغال پایدار از پارادایم کیفی و روش داده بنیاد استفاده شد. شرکت‌کنندگان در این تحقیق شامل ۱۸ نفر از کشاورزان تنباکوکار و خبرگان نظری با سابقه بیش از ۱۰ سال در شهرستان دشتستان بودند. نمونه های مورد مطالعه به صورت هدفمند با روش گلوله برفی انتخاب شدند. روش جمع آوری اطلاعات استخراجی از شرکت کنندگان مصاحبه آزاد بود.
یافته ها: نتیجه‌ی حاصل از داده‌های گردآوری شده بیانگر ۴۸ چالش اصلی در میان تنباکوکاران بود. عامل های حمایت پایین و خرید محصول با قیمت نامناسب توسط اداره دخانیات شهرستان، بروز آفات متعدد، حمایت پایین از تولید داخلی و افزایش واردات، کمبود حمایت‌های دولت از بخش کشاورزی، هزینه ی بالای خرید نهاده‌های کشاورزی در بازار آزاد و وجود دلالان از مهمترین مشکلات تنباکوکاران بودند. عوامل استخراج شده در هفت سازوکار اقتصادی و حمایتی (۱۳ عامل)، کشاورزی و محیطزیستی (۹ عامل)، بازاریابی (۹ عامل)، صنعتی سازی (۴ عامل)، آموزشی و مهارتی (۳ عامل)، سیاست گذاری (۶ عامل) و انگیزشی (۴ عامل) دسته‌بندی و تحلیل شدند. درنهایت سازوکارها براساس ماهیت آنها در قالب مدل استراوس و کوربین جایگذاری شدند.
نتیجه گیری: به طور کلی، نتایج این تحقیق میتواند بینش های جدیدی را برای سیاست گزاران توسعه ی روستایی و کشاورزی فراهم کند زیرا تمامی مسائل و مشکلات اشتغال تنباکوکاران شناسایی شده و با برنامه ریزی دقیق می توان به پایدارسازی آنان کمک کرد. در این راستا پیشنهاد می شود با برگزاری دوره ها و کارگاه های آموزشی- ترویجی زمینه توسعه کشت این محصول را در میان کشاورزان بر مبنای اصول علمی و دقیق فراهم نمایند.
