راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی

  افزایش تعداد دانشجویان دختر در دانشگاه­ها، نقش ویژگی­های کارآفرینی در اشتغال دانش­آموختگان و همچنین اهمیت بخش کشاورزی و پیامد­های ناشی از بی­توجهی به آن­ها باعث شده است تا این پژوهش با هدف بررسی ویژگی­های کارآفرینانه دانشجویان دختر رشته کشاورزی صورت بگیرد. جامعه آماری این پژوهش (۱۷۸۰ نفر دختر) می­باشند که به روش تصادفی ۳۳۶ نفر نمونه انتخاب شدند. پس از انجام آزمون همبستگی و آزمون t ، نتایج نشان می­دهد که اغلب دانشجویان به جز ویژگی تحمل ابهام در دیگر
ویژگی­های کارآفرینانه شامل، ریسک­پذیری، سلاست فکری، عمل­گرایی، کانون کنترل، نیاز به موفقیت، رویاپردازی و چالش­طلبی شرایط مطلوبی نداشتند. از نظر جنسیت بین پسر­ها و دختر­های دانشجو، در ویژگی­های عمل­گرایی، نیاز به موفقیت، تحمل ابهام، چالش­طلبی، رویاپردازی و در نهایت کارآفرینی اختلاف معنی­داری وجود ندارد. اما در ویژگی­های ریسک­ پذیری، سلاست فکری، کانون کنترل بین دانشجویان پسر و دختر اختلاف معنی­داری وجود دارد. از نظر ویژگی فردی، بین نوع دیپلم و ویژگی­های ریسک­پذیری، نیاز به موفقیت، سلاست فکری، تحمل ابهام و همچنین کارآفرینی رابطه­ای معنی­دار وجود دارد. نوع شغل پدر به جز ریسک­پذیری، با هیچ یک از ویژگی­ها رابطه ندارد، داشتن تخصص نیز با تحمل ابهام، سابقه راه­اندازی کسب و کار و تمایل به راه­اندازی کسب و کار رابطه­ای معنی­داری دارد. از سوی دیگر بین دانشجویان سال اول و سال چهارم، در کارآفرینی و هیچ یک از ویژگی­ها اختلاف معنی­داری وجود ندارد. مجموع نتایج ضرورت برنامه­ریزی برای تقویت این ویژگی­ها را با توجه اهمیت کارآفرینی و گرایش روزافزون زنان به تحصیلات دانشگاهی و همچنین نقش راهبردی کشاورزی در استقلال و رفاه اجتماعی، نشان می­دهد.

     امروزه کارآفرینی دانش­آموختگان نقش روزافزونی در حل مشکل بیکاری و توسعه اقتصادی جوامع یافته است. برخورداری دانش­آموختگان از توانمندی و مهارت­های کارآفرینی می­تواند به حل مسأله بیکاری، رونق و توسعه بخش کشاورزی منجر شود. از این‌رو در این تحقیق به بررسی و تحلیل راهبردهای افزایش کارآفرینی دانش‌آموختگان رشته‌های کشاورزی و منابع طبیعی با استفاده از روش پیمایشی و مطالعه میدانی و به کمک مدل راهبردی ماتریس SWOT پرداخته شد. بدین منظور از نظرات ۹۰ کارشناس در سه گروه کارشناسان جهادکشاورزی، سازمان نظام مهندسی کشاورزی، اعضای هیئت علمی و دانش‌آموختگان رشته­های کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری استفاده شد. بر اساس نتایج این تحقیق در محیط درونی ده نقطه قوت و هفت نقطه ضعف و در محیط بیرونی ده فرصت و ۱۴ تهدید شناسایی شد. سپس نتایج نشان داد که کارآفرینی دانش‌آموختگان در محیط درونی دارای قوت نسبی و در محیط بیرونی داری تهدید نسبی است. بنابراین با توجه به توانمندی‌ها و ظرفیت‌های موجود اجرای راهبردهای محافظه‌کارانه در اولویت قرار دارد. در پایان برخی راهبردها برای توسعه کارآفرینی دانش‌آموختگان کشاورزی پیشنهاد شد.

     با توجه به اهمیت خلاقیت و ریسک­پذیری در کسب مهارت­های کارآفرینی و با توجه به جایگاه آموزش عالی و نقش بخش کشاورزی در استقلال جوامع، این پژوهش با هدف بررسی ویژگی­های خلاقیت و ریسک­پذیری دانشجویان ورودی رشته کشاورزی صورت گرفته است. جامعه آماری این پژوهش ۳۳۸ دانشجو به تفکیک سالهای ۱۳۹۰، ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ می­باشد که به روش تصادفی ساده در مجموع ۲۶۸  نفر نمونه انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده­های حاصله در نرم­افزار SPSS و با استفاده از آمار توصیفی و آزمون تحلیل واریانس و دانکن صورت پذیرفت. نتایج نشان می­دهد که ویژگی­های خلاقیت و ریسک­پذیری اغلب دانشجویان ضعیف و بسیار ضعیف می­باشند و بین سال­های مورد مطالعه از نظر ویژگی­های خلاقیت و رویاپردازی با اطمینان ۹۹ درصد و سلاست فکری و عمل­گرایی با اطمینان ۹۵ درصد اختلاف معنی­داری وجود دارد. اما از نظر ریسک­پذیری میان دانشجویان این سه سال (ورودی ۹۰، ۹۱ و ۹۲) اختلاف معنی­داری وجود ندارد. دانشجویان ورودی سال­های ۱۳۹۰ و ۱۳۹۱ در ویژگی­های: رویاپردازی، عمل­گرایی، سلاست فکری و خلاقیت، بدون اختلاف در یک گروه قرار دارند و میزان این ویژگی از دانشجویان ورودی سال ۱۳۹۲ کم­تر و با آن اختلاف معنی­داری دارند. در مؤلفه­ی ریسک­پذیری نیز بین دانشجویان هر سه سال اختلاف معنی­داری مشاهده نشد. با توجه به نتایج پژوهش مبنی بر پایین بودن سطح برخورداری دانشجویان مورد نظر در ویژگی­های مورد مطالعه و وجود اختلاف برخی ورودی­ها و نیز مشخص بودن اثر آموزش و پرورش بر تقویت خصایص کارآفرینانه بازنگری و هم­چنین نقش استراتژیک کشاورزی در استقلال و رفاه اجتماعی، برنامه­ریزی­های جدی و نوین آموزشی ضروری
می­باشد.