محمدامین امیربیک، محمود احمدپور برازجانی، ماشاءالله سالارپور، حمید کریمی،
دوره ۶، شماره ۱۲ - ( ۱۰-۱۳۹۸ )
چکیده
ایجاد اشتغال کامل از جمله ی اهداف کلان اقتصادی سیاست مداران همه ی کشورها می باشد. بیکاری نیروی انسانی، یکی از معضلات اساسی اقتصاد ایران است که کاهش آن نیازمند سرمایه گذاری در بخشهای مختلف اقتصاد و رونق تولید است. بهبود وضعیت بازاریابی محصولات کشاورزی می تواند سبب رونق تولید، افزایش درآمد و اشتغال در بخش کشاورزی شود. رونق بورس کالای کشاورزی یکی از راه های بهبود وضعیت بازاریابی محصولات کشاورزی می باشد. بورس کالای کشاورزی، بازاری سازمان یافته و نمونه ی گویایی از فرضی بودن بازارها می باشد. بازارهای سنتی ایران به دلایل رقابتی نبودن، کوچک بودن، وجود لایه های متعدد بازاریابی، شفاف نبودن اطلاعات بازار و وجود نوسانات قیمتی از کارایی کافی برخوردار نمی باشد. بر این اساس، هدف تحقیق حاضر، شناسایی موانع ورود محصولات کشاورزی منتخب استان خراسان رضوی به بورس کالا می باشد. به این منظور ابتدا مهم ترین موانع با روش دلفی فازی شناسایی و سپس با استفاده از تکنیک دیمتل فازی تأثیر هر شاخص بر عرضه کالا بررسی شد. جامعه ی آماری این تحقیق شامل کارشناسان جهاد کشاورزی، اساتید دانشگاه و کارشناسان کارگزاری استان خراسان رضوی در سال ۱۳۹۶ می باشد. نتایج تحقیق نشان داد که مهمترین موانع عرضه محصولات کشاورزی به بورس، نبود نظام های آموزشی جهت افزایش مهارت و آشنایی کشاورزان با بورس، فقدان تشکل های کشاورزی منسجم، فسادپذیری کالا، غیریکنواختی کالا (ناهمگن بودن محصولات)، نبود قراردادهای متناسب با شرایط تولیدکنندگان و خریداران محصولات کشاورزی و وجود بازارهای موازی مانند میادین میوه و تره بار می‌باشد. بررسی تأثیر متقابل عوامل نشان میدهد که نبود سیستم های آموزشی در راستای افزایش مهارت و آشنایی کشاورزان و عدم آشنایی تولیدکنندگان محصولات کشاورزی با بورس کالای کشاورزی تأثیرگذارترین عوامل و نبود قراردادهای متناسب با شرایط تولیدکنندگان و خریداران محصولات کشاورزی، فسادپذیری کالا، غیریکنواختی کالا و نبود تشکل های کشاورزی منسجم، تأثیرپذیرترین یا نفوذپذیرترین عوامل می باشند. در نهایت، آشنا سازی تولیدکنندگان با بورس کالای کشاورزی و ایجاد زمینه های لازم برای عرضه تولیدات کشاورزان در بورس کالا توصیه می شود.
