جستجو در مقالات منتشر شده
۲ نتیجه برای کارآفرینی پایدار
زبیده کوچکی، فاطمه رزاقی بورخانی، فاطمه قربانی پیرعلیدهی، طاهر عزیزی خالخیلی،
دوره ۱۱، شماره ۱ - ( ۵-۱۴۰۳ )
دوره ۱۱، شماره ۱ - ( ۵-۱۴۰۳ )
چکیده
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: جهان با چالش‌های زیست‌محیطی بی‌سابقه‌ای همچون تغییرات آب و هوا، از دست دادن تنوع زیستی، کاهش منابع و آلودگی مواجه است. این چالش‌ها تهدیدی جدی برای رفاه انسان، توسعه اقتصادی و ثبات اجتماعی است. برای مقابله با این چالش‌ها، نیاز به راه‌حل‌های نوآورانه مانند کارآفرینی سبز وجود دارد که بتواند اثرات مثبت زیست‌محیطی و اجتماعی و ارزش اقتصادی ایجاد کند. ازاین‌رو، همگام با توسعه پایدار اجتماعی و اقتصادی، کارآفرینی سبز برای کمک به نجات محیطزیست از نابودی، با حفظ پتانسیل اکوسیستم، سازگاری با تغییرات آب و هوا، مدیریت منابع آب و بهبود زنجیره ارزش کشاورزی، توسعه کشاورزی چند کارکردی و سلامت جامعه همراه است. همچنین، گلخانه‌ها می‌توانند گزیداری برای تبدیل و حفظ یک کسب‌وکار تجاری و پایدار در طول زمان ارائه دهند. با افزایش روزافزون سیستم‌های تولید گلخانه‌ای نگرانی‌های زیست‌محیطی در رابطه با مصرف انرژی مرتبط با کنترل دما (گرمایش/سرمایش)، مدیریت منابع آب، استفاده بیش از حد از کودها و مواد شیمیایی کشاورزی افزایش یافته است. کارآفرینی سبز در گلخانه با ایجاد فرصت‌های اقتصاد سبز به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، پایداری زیست‌محیطی و افزایش بهره‌وری کمک می‌کند. توجه به کشت‌های گلخانه‌ای و توسعه آن از بهترین شیوه‌ها برای تغییر الگوی کشت از سنتی به علمی در استان‌های خشک و نیمه‌خشک ایران با منابع آبی محدود از جمله استان گلستان است که نقش مهمی در افزایش تولید، اشتغال، درآمد و بهره‌وری در مصرف آب و تأمین امنیت غذایی پایدار و امنیت آبی دارند. با برتری اقلیم خشک و نیمه‌خشک استان گلستان بهدلیل افزایش دما، وابسته بودن کشاورزی به دیم‌کاری، محدودیت منابع آبی، کاهش بارندگی، نیاز به صرفه‌جویی و تغییر کشت، ترویج و توسعه سیستم‌های کشت گلخانه‌ای برای تداوم کشت با رعایت ملاحظات زیست‌محیطی ضروری است. هدف اصلی این تحقیق بررسی دستاوردهایی است که از طریق استقرار کارآفرینی سبز در راستای ملاحظات پایداری در واحدهای تولید گلخانه‌های سبزی و صیفی‌جات تحقق می‌یابد.
مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر، از منظر هدف از نوع کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده‌ها، توصیفی و از نوع استنباطی با تحلیل ماتریس واریانس و از نظر زمان از نوع مقطعی است. جامعه آماری مطالعه، شامل تمامی گلخانه‌داران تولید سبزی و صیفی‌جات استان گلستان است که به صورت تمامشماری حدود ۷۰ نفر انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه بود که به صورت میدانی و مصاحبه‌ای تکمیل شد، پایایی درونی با استفاده از محاسبه آلفای کرونباخ و نیز پایایی ترکیبی بررسی شد. روایی (صوری و محتوایی) پرسشنامه بر اساس نظر جمعی از کارشناسان و متخصصان کارآفرینی و محیطزیست و اعضای هیئت علمی دانشگاه تأیید گردید. روایی همگرا و واگرا مدل به ترتیب با استفاده از شاخص میانگین واریانس استخراج‌شده و ماتریس فورنل و لارکر تأیید گردید. برای تحلیل داده‌ها از روش تحلیل عاملی تأییدی مبتنی بر روش حداقل مربعات جزیی با نرم‌افزار Smart PLS نسخه ۳,۰ استفاده شد.
یافته‌ها: هدف اصلی این پژوهش، دسته‌بندی مؤلفه‌های تبیین‌کننده استقرار کارآفرینی سبز از دیدگاه گلخانه‌داران سبزی و صیفی در استان گلستان با روش تحلیل عاملی تاییدی بود. متغیرهای مورد استفاده برای شناسایی دستاوردهای کارآفرینی سبز شامل دو گروه از متغیرهای آشکار و متغیرهای پنهان (نهفته) بودند. در مجموع شاخص‌های دستاورد با ۱۸ گویه و ۶ مؤلفه وارد تحلیل‌عاملی تأییدی شد. مطابق تحقیق دستاوردهای استقرار کارآفرینی سبز در راستای دستیابی به توسعه پایدار کارآفرینی روستایی در سه بعد اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی بررسی شده‌است که مؤلفه‌های اصلی دستاوردهای کارآفرینی سبز براساس ضریب مسیر به ترتیب شامل ۶ مؤلفه: (۱) ترویج رفتار سلامت ایمنی جامعه (با ضریب مسیر ۰/۸۳۳)؛ (۲) مشارکت‌پذیری و توانمندسازی کشاورزی (با ضریب مسیر ۰/۸۱۴)؛ (۳) رضایت و اعتماد مصرف‌کننده (با ضریب مسیر ۰/۶۳۲)؛ (۴) تضمین بازار محصول (با ضریب مسیر ۰/۵۵۳)؛ (۵) رقابت‌پذیری در بازار (با ضریب مسیر ۰/۴۴۲)؛ و (۶) ترویج مدیریت عملیات سبز (با ضریب مسیر ۰/۳۷۰) می‌باشد.
نتیجه‌گیری: کارآفرینی سبز نوعی از کارآفرینی همراه با نوآوری است که در راستای بهره‌برداری از فرصت‌های خلاقانه برای منافع اقتصادی در جامعه، با رعایت اصول توسعه پایدار و حفظ محیطزیست و مصرف بهینه به بهبود کیفیت زندگی جوامع کمک می‌کند. لذا، برای دستیابی به این هدف لازم است کارآفرینی سبز در بستر آموزش و ترویج با فرهنگ‌سازی و تبلیغات رسانه‌ای در زمینه برندهای محصولات سالم داخلی به فرهنگ‌سازی و آگاهی بخشی به محصولات سبز و افزایش تقاضای محصول سبز کمک کند و نیز حمایت‌های نهادی و دولتی با پرداخت یارانه به نهاده‌‌های تولید سالم مانند سموم آلی و ارگانیک و بذرهای اصلاح‌شده و یارانه تجهیزات آبیاری مانند آبیاری قطره‌ای و آزمایش خاک و باقیمانده سموم شیمیایی برای ترغیب کشاورزان به تولید محصول سبز صورت گیرد. همچنین هماهنگی بخش‌های مختلف دولتی و خصوصی، توسعه شبکه‌سازی محلی، ترویج اشتغال زنان و جوانان محلی، حمایت از تعاونی‌های تولید محصول سبز، ترویج بیمه محصولات سالم، دسترسی به بازار الکترونیکی خرید و فروش محصولات سبز می‌توانند بهطور هم‌افزا در راستای دستیابی به دستاوردهای توسعه پایدار اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی کارآفرینی سبز مؤثر باشند.
مقدمه و هدف: جهان با چالش‌های زیست‌محیطی بی‌سابقه‌ای همچون تغییرات آب و هوا، از دست دادن تنوع زیستی، کاهش منابع و آلودگی مواجه است. این چالش‌ها تهدیدی جدی برای رفاه انسان، توسعه اقتصادی و ثبات اجتماعی است. برای مقابله با این چالش‌ها، نیاز به راه‌حل‌های نوآورانه مانند کارآفرینی سبز وجود دارد که بتواند اثرات مثبت زیست‌محیطی و اجتماعی و ارزش اقتصادی ایجاد کند. ازاین‌رو، همگام با توسعه پایدار اجتماعی و اقتصادی، کارآفرینی سبز برای کمک به نجات محیطزیست از نابودی، با حفظ پتانسیل اکوسیستم، سازگاری با تغییرات آب و هوا، مدیریت منابع آب و بهبود زنجیره ارزش کشاورزی، توسعه کشاورزی چند کارکردی و سلامت جامعه همراه است. همچنین، گلخانه‌ها می‌توانند گزیداری برای تبدیل و حفظ یک کسب‌وکار تجاری و پایدار در طول زمان ارائه دهند. با افزایش روزافزون سیستم‌های تولید گلخانه‌ای نگرانی‌های زیست‌محیطی در رابطه با مصرف انرژی مرتبط با کنترل دما (گرمایش/سرمایش)، مدیریت منابع آب، استفاده بیش از حد از کودها و مواد شیمیایی کشاورزی افزایش یافته است. کارآفرینی سبز در گلخانه با ایجاد فرصت‌های اقتصاد سبز به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، پایداری زیست‌محیطی و افزایش بهره‌وری کمک می‌کند. توجه به کشت‌های گلخانه‌ای و توسعه آن از بهترین شیوه‌ها برای تغییر الگوی کشت از سنتی به علمی در استان‌های خشک و نیمه‌خشک ایران با منابع آبی محدود از جمله استان گلستان است که نقش مهمی در افزایش تولید، اشتغال، درآمد و بهره‌وری در مصرف آب و تأمین امنیت غذایی پایدار و امنیت آبی دارند. با برتری اقلیم خشک و نیمه‌خشک استان گلستان بهدلیل افزایش دما، وابسته بودن کشاورزی به دیم‌کاری، محدودیت منابع آبی، کاهش بارندگی، نیاز به صرفه‌جویی و تغییر کشت، ترویج و توسعه سیستم‌های کشت گلخانه‌ای برای تداوم کشت با رعایت ملاحظات زیست‌محیطی ضروری است. هدف اصلی این تحقیق بررسی دستاوردهایی است که از طریق استقرار کارآفرینی سبز در راستای ملاحظات پایداری در واحدهای تولید گلخانه‌های سبزی و صیفی‌جات تحقق می‌یابد.
مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر، از منظر هدف از نوع کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده‌ها، توصیفی و از نوع استنباطی با تحلیل ماتریس واریانس و از نظر زمان از نوع مقطعی است. جامعه آماری مطالعه، شامل تمامی گلخانه‌داران تولید سبزی و صیفی‌جات استان گلستان است که به صورت تمامشماری حدود ۷۰ نفر انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه بود که به صورت میدانی و مصاحبه‌ای تکمیل شد، پایایی درونی با استفاده از محاسبه آلفای کرونباخ و نیز پایایی ترکیبی بررسی شد. روایی (صوری و محتوایی) پرسشنامه بر اساس نظر جمعی از کارشناسان و متخصصان کارآفرینی و محیطزیست و اعضای هیئت علمی دانشگاه تأیید گردید. روایی همگرا و واگرا مدل به ترتیب با استفاده از شاخص میانگین واریانس استخراج‌شده و ماتریس فورنل و لارکر تأیید گردید. برای تحلیل داده‌ها از روش تحلیل عاملی تأییدی مبتنی بر روش حداقل مربعات جزیی با نرم‌افزار Smart PLS نسخه ۳,۰ استفاده شد.
یافته‌ها: هدف اصلی این پژوهش، دسته‌بندی مؤلفه‌های تبیین‌کننده استقرار کارآفرینی سبز از دیدگاه گلخانه‌داران سبزی و صیفی در استان گلستان با روش تحلیل عاملی تاییدی بود. متغیرهای مورد استفاده برای شناسایی دستاوردهای کارآفرینی سبز شامل دو گروه از متغیرهای آشکار و متغیرهای پنهان (نهفته) بودند. در مجموع شاخص‌های دستاورد با ۱۸ گویه و ۶ مؤلفه وارد تحلیل‌عاملی تأییدی شد. مطابق تحقیق دستاوردهای استقرار کارآفرینی سبز در راستای دستیابی به توسعه پایدار کارآفرینی روستایی در سه بعد اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی بررسی شده‌است که مؤلفه‌های اصلی دستاوردهای کارآفرینی سبز براساس ضریب مسیر به ترتیب شامل ۶ مؤلفه: (۱) ترویج رفتار سلامت ایمنی جامعه (با ضریب مسیر ۰/۸۳۳)؛ (۲) مشارکت‌پذیری و توانمندسازی کشاورزی (با ضریب مسیر ۰/۸۱۴)؛ (۳) رضایت و اعتماد مصرف‌کننده (با ضریب مسیر ۰/۶۳۲)؛ (۴) تضمین بازار محصول (با ضریب مسیر ۰/۵۵۳)؛ (۵) رقابت‌پذیری در بازار (با ضریب مسیر ۰/۴۴۲)؛ و (۶) ترویج مدیریت عملیات سبز (با ضریب مسیر ۰/۳۷۰) می‌باشد.
نتیجه‌گیری: کارآفرینی سبز نوعی از کارآفرینی همراه با نوآوری است که در راستای بهره‌برداری از فرصت‌های خلاقانه برای منافع اقتصادی در جامعه، با رعایت اصول توسعه پایدار و حفظ محیطزیست و مصرف بهینه به بهبود کیفیت زندگی جوامع کمک می‌کند. لذا، برای دستیابی به این هدف لازم است کارآفرینی سبز در بستر آموزش و ترویج با فرهنگ‌سازی و تبلیغات رسانه‌ای در زمینه برندهای محصولات سالم داخلی به فرهنگ‌سازی و آگاهی بخشی به محصولات سبز و افزایش تقاضای محصول سبز کمک کند و نیز حمایت‌های نهادی و دولتی با پرداخت یارانه به نهاده‌‌های تولید سالم مانند سموم آلی و ارگانیک و بذرهای اصلاح‌شده و یارانه تجهیزات آبیاری مانند آبیاری قطره‌ای و آزمایش خاک و باقیمانده سموم شیمیایی برای ترغیب کشاورزان به تولید محصول سبز صورت گیرد. همچنین هماهنگی بخش‌های مختلف دولتی و خصوصی، توسعه شبکه‌سازی محلی، ترویج اشتغال زنان و جوانان محلی، حمایت از تعاونی‌های تولید محصول سبز، ترویج بیمه محصولات سالم، دسترسی به بازار الکترونیکی خرید و فروش محصولات سبز می‌توانند بهطور هم‌افزا در راستای دستیابی به دستاوردهای توسعه پایدار اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی کارآفرینی سبز مؤثر باشند.
سیده زهرا درواری، امید جمشیدی، فاطمه قربانی پیرعلیدهی،
دوره ۱۱، شماره ۲ - ( ۶-۱۴۰۳ )
دوره ۱۱، شماره ۲ - ( ۶-۱۴۰۳ )
چکیده
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: روستاهای ساحلی شهرستان‌های ساری و میاندرود، با وجود بهره‌مندی از ظرفیت‌های منحصربه‌فرد طبیعی و اقتصادی، با چالش‌هایی همچون مهاجرت جوانان، کاهش اشتغال، تخریب محیطزیست، و ناکارآمدی در بهره‌برداری از منابع محلی روبه‌رو هستند. این مسائل موجب کاهش پایداری اقتصادی و اجتماعی در این نواحی شده و ضرورت توجه به رویکردهای نوین و پایدار برای توسعه این مناطق را برجسته‌تر کرده است. در این میان، توسعه پایدار کارآفرینی روستایی به‌عنوان یک راهبرد مؤثر می‌تواند نقشی کلیدی در رفع این چالش‌ها ایفا کند. کارآفرینی پایدار با ایجاد فرصت‌های شغلی، افزایش درآمد، ارتقای مشارکت مردمی، فعال‌سازی سرمایه‌های اجتماعی، و بهره‌برداری بهینه از منابع انسانی، به‌مثابه موتور محرک تحول و پیشرفت عمل می‌کند. به‌ویژه در این مناطق، بهره‌گیری از ظرفیت‌های محلی نظیر گردشگری ساحلی و صنایع وابسته به دریا، فرصتی استثنایی برای تحول اقتصادی و اجتماعی فراهم می‌آورد. بر این اساس، طراحی و ارائه الگوهای نوآورانه و بومی برای توسعه پایدار کارآفرینی در این مناطق اهمیت ویژه‌ای دارد. این تحقیق با هدف طراحی الگوی توسعه پایدار کارآفرینی روستایی در نواحی ساحلی ساری و میاندرود انجام شده است تا ضمن پاسخگویی به نیازهای خاص این مناطق، تحولی مثبت در راستای پایداری اقتصادی و اجتماعی ایجاد کند.
مواد و روش‌ها: تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده‌ها، پیمایشی است و در دسته تحقیقات غیرآزمایشی قرار می‌گیرد. رویکرد تحقیق از نوع آمیخته (کیفی-کمی) بوده و در سال ۱۴۰۳ اجرا شده است. در بخش کیفی، با استفاده از مرور سیستماتیک و نظام‌مند پیشینه موضوع، نسبت به درک و شناخت عمیق مسئله اقدام شد. سپس، برای بومی‌سازی مدل با توجه به شرایط و محدودیت‌های جامعه، از نقطه‌نظر خبرگان حوزه کارآفرینی و کسب‌وکار روستایی که به روش هدفمند و تکنیک نمونه‌گیری گلوله‌برفی انتخاب شدند، مؤلفه‌های مدل شناسایی و طبقه‌بندی شدند. در بخش کمی، برای طراحی الگوی موردنظر و ایجاد ارتباط بین ابعاد مدل از روش مدل‌سازی ساختاری تفسیری (ISM) و تکنیک MICMAC استفاده شد. جامعه آماری بخش کمی تحقیق شامل خبرگان و صاحب‌نظران با سابقه در عرصه پژوهش و عمل در کارآفرینی، و همچنین کارآفرینان و صاحبان کسب‌وکار در ۱۴ روستای ساحلی شهرستان ساری و میاندرود بود که در مجموع ۶۰ نفر بهروش نمونه‌گیری گلوله‌برفی انتخاب شدند. در این تحقیق نرم افزار MAXQDA نسخه ۱۰ برای تحلیل محتوا، نرم افزار SPSSv۲۳ برای آمار توصیفی و برای تحلیل ساختاری-تفسیری از نرم‌افزار EXCEL استفاده شد.
یافته‌ها: براساس نتایج ۱۵ عامل مؤثر بر توسعه پایدار کارآفرینی روستایی در روستاهای ساحلی شناسایی شد. «ویژگی های فردی-شخصیتی»، «بازاریابی و بازرگانی» و «تسهیل سیاستی و قانونی» بیشترین تکرار کدهای اولیه را به خود اختصاص داده است. یافته‌های ISM نشان داد که «مؤلفه‌های ظرفیت‌های طبیعی منطقه‌ای» و «ظرفیت‌های اجتماعی و مشارکتی» در منطقه، به عنوان پایه‌های اساسی توسعه کارآفرینی در مناطق روستایی ساحلی شناخته می‌شوند. قرارگیری این مؤلفه‌ها در سطح پنجم مدل ISM حاکی از آن است که این عوامل از اهمیت استراتژیک و بنیادین برخوردارند و بدون توجه به آنها، تلاش‌های دیگر برای توسعه کارآفرینی ممکن است به نتیجه نرسد. در سطح چهارم مدل متغیرهای تسهیل سیاستی و قانونی، حمایت‌های دولتی و فرهنگ و ارزشهای حاکم قرار گرفت. در سطح سوم نیز ۶ متغیر تسهیلات و اعتبارات، ارتباطات و تشکلات، بستر کلان اقتصادی، زیرساخت‌های فیزیکی، آموزشی و ترویجی و مدیریتی و برنامه‌ریزی در ارتباط با هم قرار گرفته و این طبقه را تشکیل دادند. همچنین در سطح دوم و اول مدل نیز، متغیرهای «دسترسی به فناوری و صنایع»، «ویژگی‌های فردی و حرفه‌ای»، «حفاظت زیست‌محیطی» و «بازاریابی و بازرگانی» قرار گرفته‌اند. تحلیل MICMAC نشان داد که اکثر متغیرها به دلیل وابستگی و نفوذ بالا در منطقه پیوندی و وابسته قرار گرفتند.
نتیجه‌گیری: نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که توسعه پایدار کارآفرینی روستایی در روستاهای ساحلی شهرستان‌های ساری و میاندرود بهشدت تحت تأثیر ظرفیت‌های طبیعی، اجتماعی و مشارکتی این مناطق است. این عوامل، به‌عنوان پایه‌های اساسی توسعه کارآفرینی، در بالاترین سطح مدل ISM قرار دارند و اهمیت استراتژیک آنها تأکید می‌کند که بدون فراهم‌سازی و بهبود این ظرفیت‌ها، توسعه سایر ابعاد کارآفرینی با چالش‌های جدی مواجه خواهد شد. به طور کلی بر اساس یافته‌های تحقیق، توسعه پایدار کارآفرینی در مناطق روستایی ساحلی نیازمند برنامه‌ریزی جامع و توجه به ظرفیت‌های طبیعی و اجتماعی این مناطق است. پیشنهاد می‌شود برای بهره‌گیری از این ظرفیت‌ها، سیاست‌گذاران بر تقویت زیرساخت‌های اجتماعی و اقتصادی مانند حمل‌ونقل، دسترسی به فناوری‌های نوین، و توسعه شبکه‌های ارتباطی تمرکز کنند. از سوی دیگر، عوامل فردی و حرفه‌ای، مانند ویژگی‌های شخصیتی کارآفرینان و مهارت‌های تخصصی، به‌عنوان نیروهای تسهیل‌کننده در سطوح اجرایی نقش پررنگی دارند. برای دستیابی به توسعه پایدار کارآفرینی در این مناطق، پیشنهاد می‌شود برنامه‌هایی با هدف تقویت ظرفیت‌های طبیعی و اجتماعی، نظیر حفاظت از منابع زیست‌محیطی و افزایش تعاملات اجتماعی، اجرا شود. ایجاد تعاونی‌های بازاریابی، توسعه مهارت‌های بازاریابی و مدیریتی، بهبود زیرساخت‌های فیزیکی و حمل‌ونقل، و استفاده بهینه از ظرفیت‌های گردشگری ساحلی از جمله اقداماتی است که می‌تواند به افزایش توانمندی روستاییان و توسعه پایدار این مناطق کمک کند. همچنین، دسترسی به فناوری‌های پیشرفته، همراه با سیاست‌های حمایتی دولت و تسهیل مقررات، می‌تواند زمینه‌ساز بهره‌وری بیشتر از منابع محلی و رشد اقتصادی پایدار شود.
مقدمه و هدف: روستاهای ساحلی شهرستان‌های ساری و میاندرود، با وجود بهره‌مندی از ظرفیت‌های منحصربه‌فرد طبیعی و اقتصادی، با چالش‌هایی همچون مهاجرت جوانان، کاهش اشتغال، تخریب محیطزیست، و ناکارآمدی در بهره‌برداری از منابع محلی روبه‌رو هستند. این مسائل موجب کاهش پایداری اقتصادی و اجتماعی در این نواحی شده و ضرورت توجه به رویکردهای نوین و پایدار برای توسعه این مناطق را برجسته‌تر کرده است. در این میان، توسعه پایدار کارآفرینی روستایی به‌عنوان یک راهبرد مؤثر می‌تواند نقشی کلیدی در رفع این چالش‌ها ایفا کند. کارآفرینی پایدار با ایجاد فرصت‌های شغلی، افزایش درآمد، ارتقای مشارکت مردمی، فعال‌سازی سرمایه‌های اجتماعی، و بهره‌برداری بهینه از منابع انسانی، به‌مثابه موتور محرک تحول و پیشرفت عمل می‌کند. به‌ویژه در این مناطق، بهره‌گیری از ظرفیت‌های محلی نظیر گردشگری ساحلی و صنایع وابسته به دریا، فرصتی استثنایی برای تحول اقتصادی و اجتماعی فراهم می‌آورد. بر این اساس، طراحی و ارائه الگوهای نوآورانه و بومی برای توسعه پایدار کارآفرینی در این مناطق اهمیت ویژه‌ای دارد. این تحقیق با هدف طراحی الگوی توسعه پایدار کارآفرینی روستایی در نواحی ساحلی ساری و میاندرود انجام شده است تا ضمن پاسخگویی به نیازهای خاص این مناطق، تحولی مثبت در راستای پایداری اقتصادی و اجتماعی ایجاد کند.
مواد و روش‌ها: تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده‌ها، پیمایشی است و در دسته تحقیقات غیرآزمایشی قرار می‌گیرد. رویکرد تحقیق از نوع آمیخته (کیفی-کمی) بوده و در سال ۱۴۰۳ اجرا شده است. در بخش کیفی، با استفاده از مرور سیستماتیک و نظام‌مند پیشینه موضوع، نسبت به درک و شناخت عمیق مسئله اقدام شد. سپس، برای بومی‌سازی مدل با توجه به شرایط و محدودیت‌های جامعه، از نقطه‌نظر خبرگان حوزه کارآفرینی و کسب‌وکار روستایی که به روش هدفمند و تکنیک نمونه‌گیری گلوله‌برفی انتخاب شدند، مؤلفه‌های مدل شناسایی و طبقه‌بندی شدند. در بخش کمی، برای طراحی الگوی موردنظر و ایجاد ارتباط بین ابعاد مدل از روش مدل‌سازی ساختاری تفسیری (ISM) و تکنیک MICMAC استفاده شد. جامعه آماری بخش کمی تحقیق شامل خبرگان و صاحب‌نظران با سابقه در عرصه پژوهش و عمل در کارآفرینی، و همچنین کارآفرینان و صاحبان کسب‌وکار در ۱۴ روستای ساحلی شهرستان ساری و میاندرود بود که در مجموع ۶۰ نفر بهروش نمونه‌گیری گلوله‌برفی انتخاب شدند. در این تحقیق نرم افزار MAXQDA نسخه ۱۰ برای تحلیل محتوا، نرم افزار SPSSv۲۳ برای آمار توصیفی و برای تحلیل ساختاری-تفسیری از نرم‌افزار EXCEL استفاده شد.
یافته‌ها: براساس نتایج ۱۵ عامل مؤثر بر توسعه پایدار کارآفرینی روستایی در روستاهای ساحلی شناسایی شد. «ویژگی های فردی-شخصیتی»، «بازاریابی و بازرگانی» و «تسهیل سیاستی و قانونی» بیشترین تکرار کدهای اولیه را به خود اختصاص داده است. یافته‌های ISM نشان داد که «مؤلفه‌های ظرفیت‌های طبیعی منطقه‌ای» و «ظرفیت‌های اجتماعی و مشارکتی» در منطقه، به عنوان پایه‌های اساسی توسعه کارآفرینی در مناطق روستایی ساحلی شناخته می‌شوند. قرارگیری این مؤلفه‌ها در سطح پنجم مدل ISM حاکی از آن است که این عوامل از اهمیت استراتژیک و بنیادین برخوردارند و بدون توجه به آنها، تلاش‌های دیگر برای توسعه کارآفرینی ممکن است به نتیجه نرسد. در سطح چهارم مدل متغیرهای تسهیل سیاستی و قانونی، حمایت‌های دولتی و فرهنگ و ارزشهای حاکم قرار گرفت. در سطح سوم نیز ۶ متغیر تسهیلات و اعتبارات، ارتباطات و تشکلات، بستر کلان اقتصادی، زیرساخت‌های فیزیکی، آموزشی و ترویجی و مدیریتی و برنامه‌ریزی در ارتباط با هم قرار گرفته و این طبقه را تشکیل دادند. همچنین در سطح دوم و اول مدل نیز، متغیرهای «دسترسی به فناوری و صنایع»، «ویژگی‌های فردی و حرفه‌ای»، «حفاظت زیست‌محیطی» و «بازاریابی و بازرگانی» قرار گرفته‌اند. تحلیل MICMAC نشان داد که اکثر متغیرها به دلیل وابستگی و نفوذ بالا در منطقه پیوندی و وابسته قرار گرفتند.
نتیجه‌گیری: نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که توسعه پایدار کارآفرینی روستایی در روستاهای ساحلی شهرستان‌های ساری و میاندرود بهشدت تحت تأثیر ظرفیت‌های طبیعی، اجتماعی و مشارکتی این مناطق است. این عوامل، به‌عنوان پایه‌های اساسی توسعه کارآفرینی، در بالاترین سطح مدل ISM قرار دارند و اهمیت استراتژیک آنها تأکید می‌کند که بدون فراهم‌سازی و بهبود این ظرفیت‌ها، توسعه سایر ابعاد کارآفرینی با چالش‌های جدی مواجه خواهد شد. به طور کلی بر اساس یافته‌های تحقیق، توسعه پایدار کارآفرینی در مناطق روستایی ساحلی نیازمند برنامه‌ریزی جامع و توجه به ظرفیت‌های طبیعی و اجتماعی این مناطق است. پیشنهاد می‌شود برای بهره‌گیری از این ظرفیت‌ها، سیاست‌گذاران بر تقویت زیرساخت‌های اجتماعی و اقتصادی مانند حمل‌ونقل، دسترسی به فناوری‌های نوین، و توسعه شبکه‌های ارتباطی تمرکز کنند. از سوی دیگر، عوامل فردی و حرفه‌ای، مانند ویژگی‌های شخصیتی کارآفرینان و مهارت‌های تخصصی، به‌عنوان نیروهای تسهیل‌کننده در سطوح اجرایی نقش پررنگی دارند. برای دستیابی به توسعه پایدار کارآفرینی در این مناطق، پیشنهاد می‌شود برنامه‌هایی با هدف تقویت ظرفیت‌های طبیعی و اجتماعی، نظیر حفاظت از منابع زیست‌محیطی و افزایش تعاملات اجتماعی، اجرا شود. ایجاد تعاونی‌های بازاریابی، توسعه مهارت‌های بازاریابی و مدیریتی، بهبود زیرساخت‌های فیزیکی و حمل‌ونقل، و استفاده بهینه از ظرفیت‌های گردشگری ساحلی از جمله اقداماتی است که می‌تواند به افزایش توانمندی روستاییان و توسعه پایدار این مناطق کمک کند. همچنین، دسترسی به فناوری‌های پیشرفته، همراه با سیاست‌های حمایتی دولت و تسهیل مقررات، می‌تواند زمینه‌ساز بهره‌وری بیشتر از منابع محلی و رشد اقتصادی پایدار شود.
| صفحه ۱ از ۱ |
پایگاه های مرتبط
کلمات کلیدی
راهبرد, کارآفرینی, کشاورزی
کلیه حقوق این وب سایت متعلق به راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی می‌باشد.
طراحی و برنامه نویسی: یکتاوب افزار شرق
© 2025 CC BY-NC 4.0 | Journal of Entreneurship and Agriculture
Designed & Developed by: Yektaweb