دوره 11، شماره 2 - ( پاییز و زمستان 1403 )
جلد 11 شماره 2 صفحات 118-105 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Rasouli A, Mojavarian S M, Eshghi F, Shirzadi S. (2024). The Role of Employment in the Model of Structure-Conduct-Performance of Sugar Factories. J Entrepreneurial Strategies Agric. 11(2), 105-118. doi:10.61186/jea.11.2.105
URL: http://jea.sanru.ac.ir/article-1-371-fa.html
URL: http://jea.sanru.ac.ir/article-1-371-fa.html
رسولی علی، مجاوریان سید مجتبی، عشقی فواد، شیرزادی سمیه.(1403). نقش اشتغال در الگوی ساختار - رفتار- عملکرد کارخانجات قند و شکر راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی 11 (2) :118-105 10.61186/jea.11.2.105
علی رسولی1، سید مجتبی مجاوریان*1 
، فواد عشقی1، سمیه شیرزادی1
، فواد عشقی1، سمیه شیرزادی1
1- گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
چکیده: (2173 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: موفقیت یا عدم موفقیت یک شرکت تحت تأثیر عوامل داخلی و خارجی قرار دارد. سه مؤلفه مدیریتی شامل رفتار شرکت در داخل سازمان، ساختار بازار و عملکرد شرکت را نمیتوان جدا از یکدیگر دانست. عملکرد شرکتها در هر صنعت، تحت تأثیر رفتار آنها قرار دارد. از طرف دیگر ساختار بازار هم بر عملکرد و هم بر رفتار اثرگذار است. اما خود ساختار بازار نیز وابسته به رفتار شرکتها با یکدیگر دارد. در این راستا، تعداد شاغلین و ایجاد کسب و کار جدید به نوع و شدت رابطه بین این سه مؤلفه بستگی دارد. بر پایه اثرات پسین یا پیشین سه نظریه مدیریتی وجود دارد: نظریه ساختارگرایان که معتقدند جهت علیت از ساختار به رفتار و سپس عملکرد است. در واقع، رفتار بنگاهها و تصمیم آنها مبتنی بر همکاری و ائتلاف یا رقابت با یکدیگر، متاثر از ساختار بازار است. ساختار و نحوه رفتار بنگاهها در بازار مجموعاً عملکرد بازاری بنگاهها را شکل میدهد. در مقابل نظریه شیکاگو قرار دارد. برخلاف نظر ساختارگرایان، جهت علیت را از عملکرد بازار که در کارایی، پیشرفت فنی، نرخ سودآوری، میزان تولید، فروش، صادرات و اشتغال منعکس میشود به سایر عناصر بازار میدانند. در نظریه سوم، رفتار شرکتها اصل محسوب شده است. آنها الگوی رفتاری بنگاهها را عامل مؤثر در شکلگیری عملکرد بازار میداند. بر این اساس، ساختار در عملکرد بازار چندان مؤثر نیست، بلکه رفتار بنگاهها عنصر اساسی و تعیین کننده عملکرد میباشد. هدف این مطالعه اندازهگیری اثر اشتغال بر عملکرد مالی شرکتهای قند و شکر و شناسایی پاردایم ساختار- رفتار و عملکرد است.
مواد و روشها: اطلاعات هشت شرکت تولیدکننده قند و شکر که سهام آنها در بورس خرید و فروش میشود، طی چهار سال 1397-1400 جمعآوری گردید. با توجه به دادههای قابل دسترس، از متغیرهای شاخص هرفیندال، هزینه تحقیق و توسعه و سود ناخالص بهترتیب برای سنجش مؤلفههای ساختار، رفتار و عملکرد استفاده شد. بهمنظور محاسبه متغیرهای مورد نیاز برای تشکیل معادلات مورد نظر، از صورتهای مالی کارخانجات قند و شکر در استانهای مختلف کشور استفاده گردید. متغیرهای نوع مالکیت بنگاه، سهم مالکیت دولتی و تعداد نیروی کار بهعنوان متغیرهای برونزای مدل بهکار گرفته شد. متغیرها در یک دستگاه معادلات همزمان پنلی الگوسازی گردید. برای تخمین پارامترهای دستگاه معادلات همزمان از برآوردگرهای سیستمی (روشهای اطلاعات کامل) استفاده گردید.
یافتهها: نتایج نشان داد حدود 1100 کارگر در بخش تولید این واحدها فعال هستند. در بین صنایع مختلف، این صنعت نسبتا کاربر محسوب میشود. بهطور میانگین سهم دولت در تأمین سرمایه حدود 40 درصد بوده است. گرچه این معیار مناسبی برای نقش مدیریت بخش خصوصی نیست زیرا به تناوب، دولت برای این واحدها تکلیف میکند. بر اساس نتایج تخمین ساختار بازار بر رفتار بنگاه از نظر آماری معنیدار بوده اما بر عملکرد آن اثر معنیداری ندارد. همچنین رفتار شرکت هم بر ساختار و هم بر عملکرد شرکت اثر معنیدار و مثبت داشته است. عملکرد نیز بر هر دو مؤلفه ساختار صنعت و رفتار شرکت تأثیر مثبت و معنیداری را نشان میدهد. بررسی اثر متغیرهای برونزا نیز قابلتوجه است. شرکتهایی که سهم دولت در تأمین مالی بیشتر است، تأثیر منفی بر ساختار باقی میگذارند. رابطه بین ارزش فروش و هزینه تحقیق و توسعه منفی شد که این امر میتواند ناشی از عدم احساس نیاز برای شرکتها در زمانهایی باشد که فروش آنها بالا است. یک توجیه دیگر برای این نتیجه میتواند ناشی از حاشیه کم بازاریابی بهعلت مداخلات قیمتی دولت در این صنعت باشد. برآورد ضریب اثر ارزش فروش بر سود ناخالص مثبت اما کوچک است. بر اساس نتایج بهدست آمده، نیروی کار نتوانسته است بر عملکرد شرکت اثر معنیداری داشته باشد. گرچه بهطور متوسط تأثیر مثبت را نشان میدهد اما از نظر آماری این تاثیر معنیدار نمیباشد.
نتیجهگیری: نتایج نشان داد عملکرد شرکتها تفاوت زیادی با یکدیگر داشته و بهطور متوسط شرکتهای کوچک موفقتر بودهاند. بهطور متوسط هر واحد 136 کارگر داشته که با توجه به فصلیبودن فعالیت آمار اشتغال واقعی قابل برآورد نیست. یکی از نتایج مطالعه مربوط به عدم تأثیر نیروی کار بر عملکرد از نظر آماری میباشد. گرچه نیروی کار در این صنعت وارد ناحیه سه و رابطه معکوس با تولید نشده است؛ اما اثر آن بر عملکرد معنیدار نگردید. با اندازهگیری کشش متوسط، اثرات بین سه مؤلفه ساختار، رفتار و عملکرد جهت تشخیص شدت آنها مشخص گردید که بر این اساس، نظریه ساختارگرایان با شرایط بازار قند و شکر ایران نزدیکتر است. با توجه به جمیع نتایج پیشنهاد میشود مداخلات دولت کاهش یابد تا مکانیزم بازار بتواند فعال شود. با توجه به نتایج تحقیق میتوان انتظار داشت کاهش مداخلات دولت در بلندمدت بر رفتار و عملکرد شرکتها تأثیر مثبت بگذارد. برای مطالعات آتی، اولاً استفاده از سایر شاخصهایی که قابلیت توضیح رفتار، عملکرد و ساختار را دارند، ثانیاً تخمین مدل بهصورت غیرخطی و ثالثاً استفاده از شاخصهای ترکیبی که مبتنی بر نظر خبرگان ساخته میشوند، بهگونهای که نماینده بهتری از وضعیت حاکم بر صنایع قند و شکر ایران باشند، پیشنهاد میشود.
مقدمه و هدف: موفقیت یا عدم موفقیت یک شرکت تحت تأثیر عوامل داخلی و خارجی قرار دارد. سه مؤلفه مدیریتی شامل رفتار شرکت در داخل سازمان، ساختار بازار و عملکرد شرکت را نمیتوان جدا از یکدیگر دانست. عملکرد شرکتها در هر صنعت، تحت تأثیر رفتار آنها قرار دارد. از طرف دیگر ساختار بازار هم بر عملکرد و هم بر رفتار اثرگذار است. اما خود ساختار بازار نیز وابسته به رفتار شرکتها با یکدیگر دارد. در این راستا، تعداد شاغلین و ایجاد کسب و کار جدید به نوع و شدت رابطه بین این سه مؤلفه بستگی دارد. بر پایه اثرات پسین یا پیشین سه نظریه مدیریتی وجود دارد: نظریه ساختارگرایان که معتقدند جهت علیت از ساختار به رفتار و سپس عملکرد است. در واقع، رفتار بنگاهها و تصمیم آنها مبتنی بر همکاری و ائتلاف یا رقابت با یکدیگر، متاثر از ساختار بازار است. ساختار و نحوه رفتار بنگاهها در بازار مجموعاً عملکرد بازاری بنگاهها را شکل میدهد. در مقابل نظریه شیکاگو قرار دارد. برخلاف نظر ساختارگرایان، جهت علیت را از عملکرد بازار که در کارایی، پیشرفت فنی، نرخ سودآوری، میزان تولید، فروش، صادرات و اشتغال منعکس میشود به سایر عناصر بازار میدانند. در نظریه سوم، رفتار شرکتها اصل محسوب شده است. آنها الگوی رفتاری بنگاهها را عامل مؤثر در شکلگیری عملکرد بازار میداند. بر این اساس، ساختار در عملکرد بازار چندان مؤثر نیست، بلکه رفتار بنگاهها عنصر اساسی و تعیین کننده عملکرد میباشد. هدف این مطالعه اندازهگیری اثر اشتغال بر عملکرد مالی شرکتهای قند و شکر و شناسایی پاردایم ساختار- رفتار و عملکرد است.
مواد و روشها: اطلاعات هشت شرکت تولیدکننده قند و شکر که سهام آنها در بورس خرید و فروش میشود، طی چهار سال 1397-1400 جمعآوری گردید. با توجه به دادههای قابل دسترس، از متغیرهای شاخص هرفیندال، هزینه تحقیق و توسعه و سود ناخالص بهترتیب برای سنجش مؤلفههای ساختار، رفتار و عملکرد استفاده شد. بهمنظور محاسبه متغیرهای مورد نیاز برای تشکیل معادلات مورد نظر، از صورتهای مالی کارخانجات قند و شکر در استانهای مختلف کشور استفاده گردید. متغیرهای نوع مالکیت بنگاه، سهم مالکیت دولتی و تعداد نیروی کار بهعنوان متغیرهای برونزای مدل بهکار گرفته شد. متغیرها در یک دستگاه معادلات همزمان پنلی الگوسازی گردید. برای تخمین پارامترهای دستگاه معادلات همزمان از برآوردگرهای سیستمی (روشهای اطلاعات کامل) استفاده گردید.
یافتهها: نتایج نشان داد حدود 1100 کارگر در بخش تولید این واحدها فعال هستند. در بین صنایع مختلف، این صنعت نسبتا کاربر محسوب میشود. بهطور میانگین سهم دولت در تأمین سرمایه حدود 40 درصد بوده است. گرچه این معیار مناسبی برای نقش مدیریت بخش خصوصی نیست زیرا به تناوب، دولت برای این واحدها تکلیف میکند. بر اساس نتایج تخمین ساختار بازار بر رفتار بنگاه از نظر آماری معنیدار بوده اما بر عملکرد آن اثر معنیداری ندارد. همچنین رفتار شرکت هم بر ساختار و هم بر عملکرد شرکت اثر معنیدار و مثبت داشته است. عملکرد نیز بر هر دو مؤلفه ساختار صنعت و رفتار شرکت تأثیر مثبت و معنیداری را نشان میدهد. بررسی اثر متغیرهای برونزا نیز قابلتوجه است. شرکتهایی که سهم دولت در تأمین مالی بیشتر است، تأثیر منفی بر ساختار باقی میگذارند. رابطه بین ارزش فروش و هزینه تحقیق و توسعه منفی شد که این امر میتواند ناشی از عدم احساس نیاز برای شرکتها در زمانهایی باشد که فروش آنها بالا است. یک توجیه دیگر برای این نتیجه میتواند ناشی از حاشیه کم بازاریابی بهعلت مداخلات قیمتی دولت در این صنعت باشد. برآورد ضریب اثر ارزش فروش بر سود ناخالص مثبت اما کوچک است. بر اساس نتایج بهدست آمده، نیروی کار نتوانسته است بر عملکرد شرکت اثر معنیداری داشته باشد. گرچه بهطور متوسط تأثیر مثبت را نشان میدهد اما از نظر آماری این تاثیر معنیدار نمیباشد.
نتیجهگیری: نتایج نشان داد عملکرد شرکتها تفاوت زیادی با یکدیگر داشته و بهطور متوسط شرکتهای کوچک موفقتر بودهاند. بهطور متوسط هر واحد 136 کارگر داشته که با توجه به فصلیبودن فعالیت آمار اشتغال واقعی قابل برآورد نیست. یکی از نتایج مطالعه مربوط به عدم تأثیر نیروی کار بر عملکرد از نظر آماری میباشد. گرچه نیروی کار در این صنعت وارد ناحیه سه و رابطه معکوس با تولید نشده است؛ اما اثر آن بر عملکرد معنیدار نگردید. با اندازهگیری کشش متوسط، اثرات بین سه مؤلفه ساختار، رفتار و عملکرد جهت تشخیص شدت آنها مشخص گردید که بر این اساس، نظریه ساختارگرایان با شرایط بازار قند و شکر ایران نزدیکتر است. با توجه به جمیع نتایج پیشنهاد میشود مداخلات دولت کاهش یابد تا مکانیزم بازار بتواند فعال شود. با توجه به نتایج تحقیق میتوان انتظار داشت کاهش مداخلات دولت در بلندمدت بر رفتار و عملکرد شرکتها تأثیر مثبت بگذارد. برای مطالعات آتی، اولاً استفاده از سایر شاخصهایی که قابلیت توضیح رفتار، عملکرد و ساختار را دارند، ثانیاً تخمین مدل بهصورت غیرخطی و ثالثاً استفاده از شاخصهای ترکیبی که مبتنی بر نظر خبرگان ساخته میشوند، بهگونهای که نماینده بهتری از وضعیت حاکم بر صنایع قند و شکر ایران باشند، پیشنهاد میشود.
واژههای کلیدی: اشتغال، تحقیق و توسعه، حداقل مربعات سه مرحله ای، ساختار رفتار عملکرد، شاخص هرفیندال، صنعت قند وشکر
فهرست منابع
1. Aghaei, M., & Rezagholizadeh, M. (2016). Some Experimental Evidences of the Relationship between Poverty and Energy Consumption in Iran. Macroeconomics Research Letter, 11(22), 133-158. doi:10.22080/iejm.2017.12071.1538
2. Ahmadi, M. (2015). Guide to beets (planting, growing, harvesting). Tehran: Keshavarz Publishing House.
3. Amirnejad, H., Mazrae, F., & Zahedian Tajanki, R. (2018). Investigating the Factors Affecting the Financial Success of Agricultural Enterprises (Case Study of Agricultural Cooperatives in selected cities). Journal of Entreneurship and Agriculture, 5(10), 20-26. doi:10.29252/jea.5.10.20 [In Persian] [DOI:10.29252/jea.5.10.20]
4. Andervagh, L., Albo Naeimi, E., Ghasemi hamedani, I., Atf, Z. (2021). Entrepreneurial Performance and Export Marketing Capabilities on Pistachio Export Performance with the Moderating Role of Inefficient Competition. Journal of Entreneurship and Agriculture, 7(14), 1-10. [In Persian] [DOI:10.52547/jea.7.14.1]
5. Asikhia, O. U., Akpa, V. O., Magaji, N., & Nnorom, G. K. (2020). Contextual factors and performance of selected consumer goods firms in Lagos State. International Journal of Development Research, 10(03), 34496-34502.
6. Bain, J. S. (1956). Barriers to New Competition Harvard University Press. Cambridge, MA. [DOI:10.4159/harvard.9780674188037]
7. Bain, J. S. (1959). Industrial Organization: A Treatise.: New York: Wiley.
8. Barney, J. B. (2001). Resource-based theories of competitive advantage: A ten-year retrospective on the resource-based view. Journal of Management, 27(6), 643-650. [DOI:10.1177/014920630102700602]
9. Begum, S. (2018). Test Of Structure-Conduct-Performance And EfficientStructure Hypotheses In Sugar Industry Of Pakistan. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 25(3), 913-923. [DOI:10.18657/yonveek.337949]
10. Biely, K., Mathijs, E., & Van Passel, S. (2019). Causal loop diagrams to systematically analyze market power in the Belgian sugar value chain. AIMS Agriculture and Food, 4(3), 711-730. [DOI:10.3934/agrfood.2019.3.711]
11. Biely, K., & Van Passel, S. (2018). Power imbalances in the Belgian sugar beet market: employing systems thinking for a supply chain analysis. The 13th International Farming System Association conference At: Chania, Crete - Greece
12. Bresnahan, T. F. (1989). Empirical studies of industries with market power. Handbook of industrial organization, 2, 1011-1057. [DOI:10.1016/S1573-448X(89)02005-4]
13. Cabral, L. M. B. (2000). Introduction to Industrial Organization: Cambridge, Massachusetts, London: The MIT Press.
14. Cheratian, I., & Ghorbani, S. (2014). Analysis the Effects of Fiscal and Monetary Policies on Entrepreneurship (With Focus on Women). Journal of Entrepreneurship Development, 7(4), 773-793. doi:10.22059/jed.2014.53629
15. Copeland, T. E., Koller, T., & Murrin, J. (2000). Valuation: measuring and managing the value of companies. (No Title).
16. Hajian, M., & Basiratpoor, H. (2017). Evaluating The Mutual Impacts of Market Elements in Iran's Banking System. Industrial Economic Research, 1(1), 7-22. doi:10.30473/indeco.2019.14985.1002
17. Hassan Mohammed, H. A., Abdelfattah Hashim, A., Fadlalla, B., Bauer, S., & Ezzat, S. (2017). Factors affecting structure, conduct and performance of livestock markets in Butana Area, Sudan. Journal of Rangeland Science, 7(3), 289-295.
18. Kahouli, S. (2012). The Effects of Uranium Price Fluctuations on Production, Exploration Expenditures and Reserves: VAR Approach. Energy Studies Review, 19(1). [DOI:10.15173/esr.v19i1.536]
19. Khodadad Kashi, F., & Shahekitash, M. (2012). Studying Relationship between Efficiency and Structural Variables based on SCP Paradigm in Iranian Industry Sector (Bootstrap Approach in Statistical Inference). Iranian Journal of Economic Research, 17(51), 21-42.
20. Khodadad Kashi, F., Zarra Nezhad, M., & Yousefi Hajiabad, R. (2014). The Effect of Market Structure on Innovation and R&D in Iran's Manufacturing Sector. The Economic Research (Sustainable Growth and Development), 13(4), 1-25.
21. Kohansal, M., & Rafee darani, H. (2013). Study of employment potential of agricultural sector in rural and urbansectors: Case study of Khorasan Razavi province. Agricultural Economics Research, 5(17), 23-45
22. Lee, C. (2007). SCP, NEIO and Beyond. Working Paper Series 5. [DOI:10.1920/wp.cem.2007.0207]
23. Lopez, R. A., He, X., & Azzam, A. (2018). Stochastic frontier estimation of market power in the food industries. Journal of agricultural economics, 69(1), 3-17. [DOI:10.1111/1477-9552.12219]
24. Martin, S. (2012). Market structure and market performance. Review of Industrial Organization, 40, 87-108. [DOI:10.1007/s11151-012-9338-8]
25. Mary, O. I., Okelue, U. D., & Uchenna, A. S. (2012). An examination of the factors that determine the profitability of the Nigerian beer brewery firms. Asian Economic and Financial Review, 2(7), 741-750.
26. Mason, E. S. (1939). Price and production policies of large scale enterprises. American Economic Review, 29, 61-74.
27. Matyjas, Z. (2011). Ekonomika organizacji przemysłowej w zarządzaniu strategicznym.
28. Matyjas, Z. (2014). The role of the structure-conduct-performance paradigm for the development of industrial organization economics and strategic management. Journal of Positive Management, 5(2), 53-63. [DOI:10.12775/JPM.2014.013]
29. Najafi, P., Fehresti-Sani, M., Nazari, M. R., & Neshat, A. (2020). The Interaction of the Market Structure Components in Sugar Supply Chain of Iran. Iranian Journal of Economic Research, 25(85), 117-136. doi:10.22054/ijer.2019.31181.536
30. Porter, M. E. (1981). The contributions of industrial organization to strategic management. Academy of Management Review, 6(4), 609-620. [DOI:10.2307/257639]
31. Sadraei Javaheri, A., & Pournemati, S. (2011). An Investigation on the Relationship between Market Structure and Profitability; The Case of Iranian Manufacturing Industries. Journal of Economic Research (Tahghighat- E- Eghtesadi), 46(4), 65-83.
32. Sadrai Javaheri, A., Zabihi Dan, M., & Behzadi, Z. (2012). Comparing the structure-behavior-performance hypothesis with the efficient structure hypothesis in Iran's insurance industry. Insurance Research Paper, 27(3), 29-49.
33. Saidan, S. M. (2002). Productivity analysis of production factors in sugar beet farming, a case study comparing small and large farms in Hamadan city. Agricultural Economics and Development, 10(37), 107-132.
34. Shahnazi, R., & Zabihidan, S. (2013). Identifying The Relation Between Structure, Conduct And Performance In Iranian Manufacturing Industries. Journal of Economic Modeling Research, 4(12), 153-174.
35. Shibru, T. (2020). Determinant of Profitablity Firms in Leather Industry in Addis Ababa Ethiopia. ST. Mary's University.
36. Shiravand, F., Mazhari, r., Mohamadi khiareh, m., & Tomhj, a. (2019). The Effect of Official and Unofficial Institutional Factors on Entrepreneurship and Its Consequences on Economic Growth: Evidence From MENA Countries (2008-2015). Journal of Economic Research (Tahghighat- E- Eghtesadi), 54(1), 209-232. doi:10.22059/jte.2019.248681.1007804
37. Slade, M. E. (2004). Competing models of firm profitability. International Journal of Industrial Organization, 22(3), 289-308. [DOI:10.1016/j.ijindorg.2003.12.001]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
