۱-
۲- دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
چکیده: (۱۷ مشاهده)
مقدمه: شناخت رفتار سرمایه گذاران در مراحل ایجاد واحدهای اقتصادی یکی از گام های اولیه برای رفع مشکلات پیش روی آنها است. معمولاً سرمایه گذاران برای احداث واحدهای اقتصادی دارای طرح و برنامه هستند و براساس آنها منابع مورد نیاز برای احداث واحد خود را فراهم می آورند. یکی از شرایطی که سرمایه گذاران در برنامه های احداث واحد مورد توجه قرار می دهند وضعیت بازار است. انتخاب درست اندازه واحد، تعداد محصولات تولید شده و انتخاب استراتژی مناسب برای فروش محصول کمک شایانی در جهت پیشبرد اهداف واحد اقتصادی خواهد بود. در همین راستا انتخاب درست و صحیح نوع و تعداد محصولات تولید شده توسط یک واحد اقتصادی کمک زیادی در جذب بازار هدف خواهد داشت. استراتژی تنوع محصول یکی از راه های دستیابی واحدهای اقتصادی به اهدافی چون شناساندن محصول به بازارهای متفاوت، کاهش ریسک، افزایش قدرت بازار و کاهش احتمال ورشکستگی است. اما اتخاذ این استراتژی در مرحله احداث، نیازمند خط تولیدهای متفاوت و هزینه بیشتر است که اثرات این استراتژی آن در هزینه ایجاد واحد و سرعت تکمیل واحد، نشان داده می شود. لذا در این مطالعه سعی بر آنست تا اثر این نوع استراتژی بر احداث صنایع غذایی و آشامیدنی استان مازندران تعیین گردد. علت انتخاب صنایع غذایی در این مطالعه، اهمیت این واحدها در صنعت کشور و ارتباط آنها با امنیت غذایی بوده است. همچنین ارزان بودن مواد خام محصولات کشاورزی و ارزبری و سرمایه مورد نیاز کمتر نسبت به سایر واحدهای صنعتی موجب شده تا صنایع غذایی و آشامیدنی در هر کشور، یکی از اولویت های کاهش بیکاری به شمار آیند.
روش تحقیق: در این مطالعه براساس میزان پیشرفت فیزیکی، صنایع غذایی و آشامیدنی در استان مازندران به چهار گروه ابتدایی، نیمه کاره، قابل بهرهبرداری و بهرهبرداری شده تقسیم گردید. نقش عوامل اثرگذار (نوع فعالیت، نوع مالکیت، اندازه فعالیت، مکان فعالیت، استراتژی تنوع محصول و زمان) بر روند احداث این صنایع با استفاده از الگوی لوجیت ترتیبی مورد بررسی قرار گرفت و اطلاعات مورد نیاز از سایت سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مازندران در سال 1402 جمع آوری شده است.
نتایج: نتایج الگوی لوجیت ترتیبی نشان داد در بین متغیرهای اثرگذار بر روند احداث صنایع غذایی و آشامیدنی، نوع مالکیت بیشترین اثر را بر روند احداث داشته است. متغیرهای زمان، تنوع محصول، مساحت واحد، مکان استقرار دارای اثر معنی دار بر روند احداث هستند. متغیرهای ظرفیت پیشنهادی، مالکیت خصوصی، مالکیت تعاونی و استراتژی تنوع محصول اثر منفی بر روند پیشرفت ساخت دارند. در مقابل متغیرهای شهرک های صنعتی، فعالیت خبازی و سال های 2007 و 2008 بر روند احداث ساخت اثر مثبت دارند. همچنین انتخاب استراتژی تنوع محصول توسط متقاضیان موجب کاهش شانس بهره برداری از صنایع غذایی خواهد شد. به طوریکه واحدهای دارای تنوع محصول 6 درصد شانس کمتر در بهره برداری از سایر واحدها دارند. ضریب متغیر نوع مالکیت نشان می دهد احتمال قرار گرفتن واحدهای تعاونی در گروه مقدماتی ساخت 38 درصد بیشتر از واحدهای سهامی است و در مراحل بعدی ساخت این واحدها از شانس کمتری نسبت به واحدهای سهامی برخوردارند. در مقابل صنایع غذایی با مالکیت سهامی 7/32 درصد شانس بیشتر در بهره برداری نسبت به صنایع غذایی خصوصی دارند. فراهم بودن
زیرساخت های لازم جهت شروع فعالیت در شهرک های صنعتی احتمال بهره برداری از صنایع غذایی استان مازندران را افزایش می دهد به طوری که شانس واحدهایی که محل استقرار آنها شهرک های صنعتی است 13 درصد بیشتر از سایر واحدها می باشد. انتخاب فعالیت محصولات خبازی موجب افزایش شانس
بهره برداری از صنایع غذایی خواهد شد. به طوری که احتمال تکمیل این واحدها 11 درصد بیشتر از سایر فعالیت ها می باشد. یکی از دلایل این نتیجه را می توان به سهم بالای مصرف محصولات خبازی (نظیر نان فانتزی، بیسکویت، شیرینی) توسط مردم نسبت داد.
نتیجه گیری: هدف مطالعه حاضر بررسی نقش استراتژی تنوع محصول بر روند احداث صنایع غذایی و آشامیدنی در استان مازندران است. نتایج این مطالعه نشان داد علی رغم منافع استراتژی تنوع محصول در توسعه بازار، این استراتژی موجب افزایش هزینه های ساخت شده و روند ساخت صنایع غذایی و آشامیدنی به طول
می انجامد. همچنین عواملی نظیر نوع مالکیت و نوع فعالیت دارای اثر زیادی بر روند احداث صنایع غذایی استان مازندران بودند. براساس نتایج این تحقیق، پیشنهاداتی چون اولویت حمایت از واحدهای نیمه کاره موجود و اعطای جوازهای ساخت جدید به ترتیب به مالکیت های سهامی، خصوصی و تعاونی و پرداخت تسهیلات ارزان قیمت برای ساخت صنایع غذایی و آشامیدنی ارائه گردید. همچنین علی رغم اثر استراتژی تنوع محصول در شناساندن محصول در سطح گسترده، این استراتژی موجب افزایش هزینه های ساخت شده و روند ساخت صنایع غذایی و آشامیدنی به طول می انجامد. لذا توصیه می شود واحدهای جدید در آغاز با ارائه محصولات با تنوع کمتر شروع به کار کرده و با افزایش تجربه واحد اقدام به تنوع محصول بگیرند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
کارآفرینی در کشاورزی دریافت: 1402/12/7 | پذیرش: 1403/3/12