۱- دانشگاه یزد
۲- دانشگاه رازی
چکیده: (۲۳ مشاهده)
مقدمه و هدف: صنعت نوغانداری به عنوان یکی از موتورهای محرکه اقتصاد کشاورزی و اشتغال محلی با چالشهای فراوانی مواجه است که بهطور مستقیم بر تولید و بازاریابی این صنعت تأثیر گذاشتهاند. این پژوهش به شناسایی و تحلیل مشکلات این صنعت و ارائه راهکارهایی برای بهبود وضعیت آن پرداخته است. صنعت نوغانداری ایران، با قدمتی بیش از 3000 سال، در سالهای اخیر به دلیل مشکلات اقتصادی و اجتماعی همچون مهاجرت از روستاها و تغییر کاربری زمینهای کشاورزی دچار رکود شده است. لذا، با توجه به نابرابری در فرصتهای شغلی و درآمد میان مناطق شهری و روستایی، حفظ و توسعه این صنعت در مناطق روستایی ضروری است. این مطالعه به شناسایی مشکلات و ارائه راهکارهایی برای بهبود وضعیت صنعت نوغانداری میپردازد.
مواد و روشها: این پژوهش از لحاظ هدف پژوهشی کاربردی و از حیث روش انجام آن، در گروه پژوهشهای تحلیلی-تفسیری طبقهبندی میشود. در این پژوهش از روشهای تحلیل محتوای مبتنی بر استقراء، سوارا فازی، و تاپسیس فازی-بایپولار بهره گرفته شد. قلمرو مکانی این پژوهش مربوط به استان گیلان بود و اطلاعات 10 پاسخدهنده از بخشهای مختلف زنجیره ارزش نوغانداری را بررسی کرده است، شامل 3 متخصص پرورش کرم ابریشم، 4 فعال صنایع تبدیلی، 2 استاد دانشگاه، و یک مدیر ارشد دولتی، همگی با تحصیلات تکمیلی و تجربههای متنوع در تولید، بازاریابی و سیاستگذاری این صنعت که به صورت هدفمند انتخاب شدند. با استفاده از روش کتابخانهای و میدانی (از طریق انجام مصاحبه) مشکلات این صنعت با جمعآوری مبانی نظری شناسایی شد که با استفاده از نظرات خبرگان در پنج گروه دستهبندی شدند: مشکلات مالی و اقتصادی، مشکلات فنی و تولیدی، مشکلات آموزشی و ترویجی، مشکلات بازاریابی و صادرات، و مشکلات سیاستگذاری و برنامهریزی. سپس، این مشکلات با استفاده از نظرات خبرگان در پنج گروه دستهبندی شدند. برای استخراج راهحلها، مصاحبههایی با خبرگان انجام شد و پرسشنامههایی جهت اولویتبندی این راهحلها تهیه گردید.
یافتهها: در پژوهش حاضر، مشکلات صنعت نوغانداری ایران در پنج بخش اصلی شناسایی و اولویتبندی شدند. بر اساس تحلیل سوارا فازی، مشکلات مالی و اقتصادی با وزن 0/2657 دارای بیشترین اهمیت هستند، درحالیکه مشکلات بازاریابی و صادرات با وزن 0/2433 و مشکلات فنی و تولیدی با وزن 0/2152 در رتبههای دوم و سوم قرار دارند. برای مقابله با این چالشها، 16 راهکار ارائه شده است که بر اساس مصاحبههای عمیق با خبرگان تعیین شدهاند. این راهکارها شامل حمایت مالی، تجهیز زیرساختها، توسعه مشاغل خانگی، استفاده از فناوریهای نوین و ایجاد مراکز تجاری و نمایشگاههای بینالمللی برای فروش محصولات ابریشمی است. برای ارزیابی کارآمدی این راهکارها، روش تاپسیس فازی-بایپولار بهکار گرفته شد و بر اساس نظرات خبرگان، پروژههای نوسازی زیرساختهای تولیدی و صنعتی، بهکارگیری فناوریهای نوین در مراحل تولید، و حمایت از توسعه صنایع تبدیلی بهعنوان سه راهبرد برتر شناخته شدند. این پژوهش چارچوب جامعی برای رفع مشکلات نوغانداری ایران ارائه میدهد و بر اهمیت تقویت زیرساختهای صنعتی و بهکارگیری فناوریهای جدید در این صنعت تاکید میکند.
نتیجهگیری: نتایج پژوهش نشان میدهد که صنعت نوغانداری با چالشهای متعددی مواجه است که بر تولید و بازاریابی تأثیر منفی گذاشتهاند. مشکلات مالی و اقتصادی، با وزن 27 درصد، مهمترین چالش هستند که شامل کمبود سرمایهگذاری، تسهیلات ناکافی و نوسانات قیمت مواد اولیه است. راهحلهای پیشنهادی برای این مشکلات شامل ارائه تسهیلات مالی، مشوقهای مالیاتی، و توسعه مشاغل خانگی و تعاونیهای تولیدی است. چالشهای بازاریابی و صادرات نیز با وزن 24 درصد در رتبه دوم قرار دارند. بهبود بازاریابی و صادرات از طریق توسعه برندهای ملی، ایجاد نمایشگاههای بینالمللی، و استفاده از پلتفرمهای آنلاین پیشنهاد شده است. چالشهای فنی و تولیدی نیز با وزن 22 درصد در رتبه سوم هستند. نوسازی زیرساختهای تولیدی و استفاده از فناوریهای نوین ازجمله راهحلهای ارائهشده برای بهبود کیفیت و کاهش هزینههای تولید است. همچنین، حمایت از صنایع تبدیلی و تکمیلی بهعنوان یکی از اولویتهای کلیدی برای افزایش ارزش افزوده محصولات ابریشمی و تقویت بازارها شناسایی شده است. در نتیجه، پیشنهاد میشود که یک رویکرد جامع اتخاذ شود که هم به مسائل مالی و هم به چالشهای تولید و بازاریابی بپردازد. نوسازی زیرساختها، توسعه فناوریهای نوین، و حمایت از صنایع تبدیلی میتواند در درازمدت به پایداری و رشد صنعت نوغانداری کمک کند و به ارتقای رقابتپذیری آن در بازارهای جهانی منجر شود.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
کارآفرینی در کشاورزی دریافت: 1403/7/23 | پذیرش: 1403/11/10