پاییز و زمستان
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
اصغر باقری*1، نیر امامی2
1- دانشگاه محقق اردبیلی
2- دانشگاه بوعلی سینا
2- دانشگاه بوعلی سینا
چکیده: (11 مشاهده)
چکیده مبسوط:
مقدمه و هدف: به گزارش سازمان جهانی کار در حال حاضر، حدود 74 میلیون جوان در کشورهای مختلف جهان به دنبال کار هستند. مرکز آمار ایران نیز نرخ بیکاری جواان 15-24 ساله را در بازه زمانی بهار 1403 تا بهار 1404 بطور متوسط 20 درصد اعلام کردهاست. از اینرو، نرخ بالای بیکاری جوانان، افزایش عدم فعالیت و همچنین انجام کارهای مخاطرهآمیز در کشورهای جهان به همراه فقر از هشدارهایی است که درباره اشتغال جوانان به ویژه در کشورهای در حال توسعه وجود دارد. مشکلات مربوط به آموزش، اشتغال، رفاه و معیشت جمعیت فزاینده جوانان به طور فزایندهای مورد توجه قرار گرفته است. از اینرو، ارائه استراتژیهایی برای کاهش این مشکلات ضروری بهنظر میرسد. از سوی دیگر، عدم تناسب بین رشتههای دانشگاهی با خواستهها و نیازهای جامعه و عدم ایجاد مهارتهای خاص در دانشجویان جهت پاسخگویی به نیازها و شرایط درحال تغییر بازار کار، از دلایل عمده افزایش نرخ بیکاری دانش آموختگان دانشگاهی است. در این راستا، کارآفرینی به عنوان یک راهحل بالقوه برای این مشکلات اجتماعی-اقتصادی شناخته شده است. با اینحال، تنها بخش کوچکی از دانشجویان تحصیلات تکمیلی مایلند در فعالیتهای کارآفرینی، به ویژه در کارآفرینی کشاورزی شرکت کنند. از اینرو، سالهای زیادی است که تمایل به کارآفرینی توجه بسیاری از دانشگاهیان و سیاستگذاران را به خود جلب کرده است. لذا مطالعه تمایل کارآفرینی و عوامل تاثیرگذار بر آن از اهمیت بسزایی برخوردار خواهد بود. از اینرو پژوهش حاضر با هدف سنجش نگرش و تمایل دانشجویان کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی نسبت به کارآفرینی انجام شد.
مواد و روشها: تحقیق حاضر از لحاظ هدف جزء تحقیقات کاربردی و بر حسب نحوه گردآوری دادهها یک تحقیق توصیفی غیرآزمایشی است. نحوهی اجرای آن به صورت میدانی است که به روش پیمایشی مقطعی در پاییز 1403 در دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه دانشجویان مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد رشتههای کشاورزی دانشگا بودند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق-ساختهای بود که بر اساس مطالعات پیشین طراحی شد و شامل دو بخش اطلاعات فردی و پرسشهای تخصصی مربوط به شش سازه تئوری توسعهیافته رفتار برنامهریزی شده، شامل دانش، هنجار ذهنی، کنترل رفتاری درکشده و نگرش، نوگرایی و تمایل به کارآفرینی بود. برای سنجش گویههای تشکیل دهندهی متغیرهای پژوهش از طیف 5 گزینهای لیکرت از خیلیکم (1) تا خیلیزیاد (5) بهره گرفته شدهاست. روایی ابزار تحقیق توسط اعضای هیات علمی دانشگاه در دانشکدههای کشاورزی و علوم انسانی بهدست آمد و برای محاسبه پایایی آن یک مطالعه راهنما با شرکت 30 نفر دانشجوی خارج از نمونه انجام شد. محاسبه ضریب آلفای کرونباخ نشان داد که مقادیر آلفا برای تمامی سازههای پرسشنامه 7/0 تا 9/0 قابل قبول بودهاست. دادهها پس از جمعآوری و ویرایش، با استفاده از نرم افزارهای SPSS23 و Smart PlS مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. به منظور بررسی روابط بین متغیرهای مستقل و وابسته، از مدلیابی معادلات ساختاری با استفاده از Smart PlS استفاده شد.
یافتهها: نتایج نشان داد که 6/44 درصد از پاسخگویان نگرش خوب و 3/13 درصد نگرش خیلی خوبی نسبت به کارآفرینی داشتند. پاسخگویان دانش نسبتاٌ کمی در زمینه کارآفرینی داشتند (میانگین = 48/2)، اما هنجارهای ذهنی نسبتاٌ قوی (59/3) داشتند، کنترل نسبتاٌ زیادی بر رفتار خود داشتند (66/3) و سطح نوگرایی در بین آنها نسبتاٌ زیاد بود (65/3). همچنین، میانگین نمرات قصد کارآفرینی آنها (89/3) نشان داد که دانشجویان تا حدود زیادی قصد کارآفرینی و پرداختن به کسبوکارهای کارآفرینانه بعد از تحصیلات خود داشتند. فراهم بودن بسترهای اقتصادی و اجتماعی شرایط مهمی هستند که لازم است برای بهفعلیتدر آوردن تمایل آنها مهیا باشند. در رابطه با سنجش تمایل دانشجویان نسبت به کارآفرینی پنج سازه کلیدی مرتبط با مدل توسعهیافته تئوری رفتار برنامهریزی شده، یعنی نگرش شخصی، کنترل رفتاری درک شده، هنجارهای ذهنی، دانش و نوگرایی پیشبینی کنندههای اصلی تمایل پاسخگویان به کارآفرینی دانشجویان کشاورزی بودهاند. هنجار ذهنی با ضریب 4/0، دانش با ضریب 286/0، کنترل رفتاری درکشده با ضریب 221/0، نگرش با ضریب 217/0، و نوگرایی با ضریب 296/0 تخمین زده شدند. این سازهها اثر مثبت و معناداری بر تمایل به کارآفرینی نشان دادهاند و در مجموع توانستند 1/48 درصد از واریانس متغیر تمایل دانشجویان رشتههای کشاورزی به کارآفرینی را تبیین کنند. همچنین، در بین متغیرهای مربوط به ویژگیهای فردی، متغیر جنسیت بر تمایل به کارآفرینی اثر معنیداری نشان داد و متغیر شرکت در دورههای آموزشی کارآفرینی اثر مثبت و معنیداری بر سازههای نگرش و تمایل به کارآفرینی نشان داد. رابطه سایر متغیرهای فردی با نگرش و تمایل به کارآفرینی معنیدار نبود.
نتیجهگیری: دانشگاهها نقش کلیدی در ارائه آموزشهای کارآفرینی و القای روحیه کارآفرینی دارند که به نوبه خود، خوداشتغالی را در میان دانشآموختگان دانشگاهی ترویج میکند. در عینحال، اتکای بیش از حد آنها به مشاغل سنتی را کاهش میدهد. از این رو آموزش اساتید دانشگاه و مشاوران تحصیلی که چگونه دانشجویان را به سمت کارآفرینی سوق دهند و دیدگاه مثبت خود را نسبت به آن منتقل کنند. میتواند موثر باشد آنان میتوانند از طریق توصیهها، تشویقها و معرفی فرصتها، هنجار ذهنی مثبتی را در دانشجویان ایجاد کنند. همچنین ایجاد یک پلتفرم آنلاین با دسترسی به مقالات، کتابها، گزارشهای تحقیقاتی، ویدئوهای آموزشی و پادکستهای مرتبط با کارآفرینی میتواند مفید باشد. علاوه براین معرفی دانشجویان به چالشهای نوآوری شرکتهای واقعی و تشویق آنها به ارائه راهحلهای نوآورانه. این همکاریها میتواند به دانشجویان انگیزه دهد و به ایدههایشان ارزش تجاری ببخشد. همچنین فراهم کردن فرصتهایی برای دانشجویان تا پروژههای کارآفرینانه کوچکی را تجربه کنند. این میتواند شامل شرکت در شبیهسازهای کسبوکار، ایجاد یک کسبوکار کوچک آزمایشی، یا حتی فروش محصول در یک بازار دانشجویی باشد.
مقدمه و هدف: به گزارش سازمان جهانی کار در حال حاضر، حدود 74 میلیون جوان در کشورهای مختلف جهان به دنبال کار هستند. مرکز آمار ایران نیز نرخ بیکاری جواان 15-24 ساله را در بازه زمانی بهار 1403 تا بهار 1404 بطور متوسط 20 درصد اعلام کردهاست. از اینرو، نرخ بالای بیکاری جوانان، افزایش عدم فعالیت و همچنین انجام کارهای مخاطرهآمیز در کشورهای جهان به همراه فقر از هشدارهایی است که درباره اشتغال جوانان به ویژه در کشورهای در حال توسعه وجود دارد. مشکلات مربوط به آموزش، اشتغال، رفاه و معیشت جمعیت فزاینده جوانان به طور فزایندهای مورد توجه قرار گرفته است. از اینرو، ارائه استراتژیهایی برای کاهش این مشکلات ضروری بهنظر میرسد. از سوی دیگر، عدم تناسب بین رشتههای دانشگاهی با خواستهها و نیازهای جامعه و عدم ایجاد مهارتهای خاص در دانشجویان جهت پاسخگویی به نیازها و شرایط درحال تغییر بازار کار، از دلایل عمده افزایش نرخ بیکاری دانش آموختگان دانشگاهی است. در این راستا، کارآفرینی به عنوان یک راهحل بالقوه برای این مشکلات اجتماعی-اقتصادی شناخته شده است. با اینحال، تنها بخش کوچکی از دانشجویان تحصیلات تکمیلی مایلند در فعالیتهای کارآفرینی، به ویژه در کارآفرینی کشاورزی شرکت کنند. از اینرو، سالهای زیادی است که تمایل به کارآفرینی توجه بسیاری از دانشگاهیان و سیاستگذاران را به خود جلب کرده است. لذا مطالعه تمایل کارآفرینی و عوامل تاثیرگذار بر آن از اهمیت بسزایی برخوردار خواهد بود. از اینرو پژوهش حاضر با هدف سنجش نگرش و تمایل دانشجویان کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی نسبت به کارآفرینی انجام شد.
مواد و روشها: تحقیق حاضر از لحاظ هدف جزء تحقیقات کاربردی و بر حسب نحوه گردآوری دادهها یک تحقیق توصیفی غیرآزمایشی است. نحوهی اجرای آن به صورت میدانی است که به روش پیمایشی مقطعی در پاییز 1403 در دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه دانشجویان مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد رشتههای کشاورزی دانشگا بودند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق-ساختهای بود که بر اساس مطالعات پیشین طراحی شد و شامل دو بخش اطلاعات فردی و پرسشهای تخصصی مربوط به شش سازه تئوری توسعهیافته رفتار برنامهریزی شده، شامل دانش، هنجار ذهنی، کنترل رفتاری درکشده و نگرش، نوگرایی و تمایل به کارآفرینی بود. برای سنجش گویههای تشکیل دهندهی متغیرهای پژوهش از طیف 5 گزینهای لیکرت از خیلیکم (1) تا خیلیزیاد (5) بهره گرفته شدهاست. روایی ابزار تحقیق توسط اعضای هیات علمی دانشگاه در دانشکدههای کشاورزی و علوم انسانی بهدست آمد و برای محاسبه پایایی آن یک مطالعه راهنما با شرکت 30 نفر دانشجوی خارج از نمونه انجام شد. محاسبه ضریب آلفای کرونباخ نشان داد که مقادیر آلفا برای تمامی سازههای پرسشنامه 7/0 تا 9/0 قابل قبول بودهاست. دادهها پس از جمعآوری و ویرایش، با استفاده از نرم افزارهای SPSS23 و Smart PlS مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. به منظور بررسی روابط بین متغیرهای مستقل و وابسته، از مدلیابی معادلات ساختاری با استفاده از Smart PlS استفاده شد.
یافتهها: نتایج نشان داد که 6/44 درصد از پاسخگویان نگرش خوب و 3/13 درصد نگرش خیلی خوبی نسبت به کارآفرینی داشتند. پاسخگویان دانش نسبتاٌ کمی در زمینه کارآفرینی داشتند (میانگین = 48/2)، اما هنجارهای ذهنی نسبتاٌ قوی (59/3) داشتند، کنترل نسبتاٌ زیادی بر رفتار خود داشتند (66/3) و سطح نوگرایی در بین آنها نسبتاٌ زیاد بود (65/3). همچنین، میانگین نمرات قصد کارآفرینی آنها (89/3) نشان داد که دانشجویان تا حدود زیادی قصد کارآفرینی و پرداختن به کسبوکارهای کارآفرینانه بعد از تحصیلات خود داشتند. فراهم بودن بسترهای اقتصادی و اجتماعی شرایط مهمی هستند که لازم است برای بهفعلیتدر آوردن تمایل آنها مهیا باشند. در رابطه با سنجش تمایل دانشجویان نسبت به کارآفرینی پنج سازه کلیدی مرتبط با مدل توسعهیافته تئوری رفتار برنامهریزی شده، یعنی نگرش شخصی، کنترل رفتاری درک شده، هنجارهای ذهنی، دانش و نوگرایی پیشبینی کنندههای اصلی تمایل پاسخگویان به کارآفرینی دانشجویان کشاورزی بودهاند. هنجار ذهنی با ضریب 4/0، دانش با ضریب 286/0، کنترل رفتاری درکشده با ضریب 221/0، نگرش با ضریب 217/0، و نوگرایی با ضریب 296/0 تخمین زده شدند. این سازهها اثر مثبت و معناداری بر تمایل به کارآفرینی نشان دادهاند و در مجموع توانستند 1/48 درصد از واریانس متغیر تمایل دانشجویان رشتههای کشاورزی به کارآفرینی را تبیین کنند. همچنین، در بین متغیرهای مربوط به ویژگیهای فردی، متغیر جنسیت بر تمایل به کارآفرینی اثر معنیداری نشان داد و متغیر شرکت در دورههای آموزشی کارآفرینی اثر مثبت و معنیداری بر سازههای نگرش و تمایل به کارآفرینی نشان داد. رابطه سایر متغیرهای فردی با نگرش و تمایل به کارآفرینی معنیدار نبود.
نتیجهگیری: دانشگاهها نقش کلیدی در ارائه آموزشهای کارآفرینی و القای روحیه کارآفرینی دارند که به نوبه خود، خوداشتغالی را در میان دانشآموختگان دانشگاهی ترویج میکند. در عینحال، اتکای بیش از حد آنها به مشاغل سنتی را کاهش میدهد. از این رو آموزش اساتید دانشگاه و مشاوران تحصیلی که چگونه دانشجویان را به سمت کارآفرینی سوق دهند و دیدگاه مثبت خود را نسبت به آن منتقل کنند. میتواند موثر باشد آنان میتوانند از طریق توصیهها، تشویقها و معرفی فرصتها، هنجار ذهنی مثبتی را در دانشجویان ایجاد کنند. همچنین ایجاد یک پلتفرم آنلاین با دسترسی به مقالات، کتابها، گزارشهای تحقیقاتی، ویدئوهای آموزشی و پادکستهای مرتبط با کارآفرینی میتواند مفید باشد. علاوه براین معرفی دانشجویان به چالشهای نوآوری شرکتهای واقعی و تشویق آنها به ارائه راهحلهای نوآورانه. این همکاریها میتواند به دانشجویان انگیزه دهد و به ایدههایشان ارزش تجاری ببخشد. همچنین فراهم کردن فرصتهایی برای دانشجویان تا پروژههای کارآفرینانه کوچکی را تجربه کنند. این میتواند شامل شرکت در شبیهسازهای کسبوکار، ایجاد یک کسبوکار کوچک آزمایشی، یا حتی فروش محصول در یک بازار دانشجویی باشد.
واژههای کلیدی: واژه های کلیدی:کارآفرینی، تمایل، نگرش، نوگرایی، رفتار برنامهریزیشده، دانشجویان کشاوزری.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |